.jpeg)
Kurumlar vergisi, kurumların bir yıllık mali kazançları üzerinden kesilen vergi türüdür. Tüzel kişilerin kazançları üzerinden kesilen kurumlar vergisi hakkında ''kurumlar vergisi nedir? Nasıl hesaplanır? Kurumlar vergisi beyannamesi ne zamar verilir? sorularının cevaplarını blog içeriğimiz ile bulabilirsiniz.
Kurumlar Vergisi Nedir?
Kurumlar vergisi, kurumların bir mali yıl boyunca elde ettikleri kazanç üzerinden alınan vergidir. Bir kurumun kurumlar vergisi mükellefi olabilmesi için tüzel kişiliğe sahip olması gerekir. Bu yüzden sermaye şirketleri kurum olarak kabul edildiğinden kurumlar vergisini ödemekle mükelleftir fakat şahıs şirketleri tüzel kişiliğe sahip olmadığı için kurumlar vergisi ödemez.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre tüzel kişiliklerin mükellefiyetleri vardır fakat bu mükellefiyetler “tam” ve “daraltılmış” olarak ikiye ayrılır. Tam Mükellefiyet, iş yerleri Türkiye’de bulunan ve kanuni olan kurumların hem yurtiçi hem yurtdışı tüm kazançlarının Kurumlar Vergisi konusu olmasıdır. Dar Mükellefiyet ise kanuni olarak veya işyerleri Türkiye’de bulunmayan şirketlerin sadece Türkiye’deki faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları vergilendirir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yer alan birinci maddeye göre kurumlar vergisinin konusu olan yani üzerine vergi konulan ve verginin kaynağını oluşturan ekonomik ögeler bulunuyor. Bunlar;
- Sermaye şirketleri (anonim, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler)
- Kooperatifler
- İktisadi kamu kuruluşları
- Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler (sendikalar dernek; cemaatler vakıf sayılır)
- İş ortaklıkları
Kurumlar vergisi oranı, yıllara göre değişiklik göstermektedir. Kurumlar vergisi oranı 2023 yılında %20 olarak hesaplanmaktadır. Bu esaslar hem tam mükellef kurumlar için hem de dar mükellef kurumlar için geçerlidir.
Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır ?
Kurumlar vergisi, şirketlerin gayrisafi hasılatından Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen giderler çıkarıldıktan sonra elde edilen tutar üzerinden hesaplanır. Yani, mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettiği safi kurum kazancı üzerinden hesaplanmaktadır. Şirketlerin tüm büroları, şubeleri, imalathaneleri için farklı beyannameler hazırlanmamaktadır.
Bu şubelerin tüm faaliyetlerinin kazançları tek mükellefiyet üzerinden toplanarak tek beyanname ile ödenir. Kurumlar vergisi, istisnalarından faydalanan kurumların, istisna tutarlarını vergi matrahından düşmeleri gerekir. Eğer şirket mali yılı içerisinde zarar ettiyse, bir sonraki yılın vergi matrahında bu zararı gösterebilir ve vergiye konu olan tutardan düşebilir fakat en fazla beş yıl önceki dönemin zararları tahakkuk edilebilir.
Gelir Kanunu'nun 40. maddesine istinaden, Kurumlar Vergisi tüzel kişiliğe sahip kişilerin yıllık mali hasılatından ilgili kanunda belirtilen giderler çıktından sonra elde edilen rakam üzerinden hesaplanmaktadır.
Vergi mükelleflerinin; hesap dönemleri içerisinde elde etiği net karlarına kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG) eklenerek kurumlar vergisi matrahı belirlenir. Geçici vergi döneminde yapılan vergi ödemeleri, ilgili yıl sonunda gerçekleşen kurumlar vergisi tutarından peşin ödenen vergiler adı altında Kurumlar Vergisi tutarından düşülmektedi.
Örnek Kurumlar Vergisi Hesaplaması
Net Dönem Karı 750.000TL olan bir işletmenin geçici vergi dönemlerinde 20.000TL geçici vergi ödediğini ve 9.000TL kanunen kabul edilmeyen gideri olduğunu varsayarak;
Net Dönem Kar Tutarı: 750.000TL
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler: 9.000TL
Kurumlar Vergisi Matrahı: 759.000 TL
Kurumlar Vergisi Oranı: %20
Kurumlar Vergisi Tutar x % Kurumlar Vergisi Oranı (%20) = 759.000 x %20 = 151,800 TL
Ödenecek Kurumlar Vergisi Tutarı = 151, 800 - 9000 = 142,800 TL
Geçici Vergi
Geçici vergi türü, basit usulde vergilendirilenler hariç tüm ticari kazanç sahiplerinin, serbest meslek erbaplarının ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemlerinin Gelir ve Kurumlar Vergisi’ne mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen peşin vergi uygulamasıdır.
Geçici vergi konusunda yazdığımız içeriğe ulaşarak daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Kurumlar Vergisi Beyannamesi, GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) internet sitesinin Beyanname Formları sayfasından temin edilebilir. E-Beyanname uygulamasından faydalanan mükellefler beyannamelerini dijital platformlarda son beyan verme günü saat 00.00’a kadar gönderebilir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi, mali yıl içerisinde yılda 1 Nisan ile 25 Nisan tarihleri arasında kurumun ilgili vergi dairesine posta yoluyla veya e-beyanname ile verilebilir. Ancak bu süre Maliye Bakanlığı tarafından ilgili mali yılı takip eden 4. Ayın son günü akşamına uzatılmıştır.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nde gider göstermek için vergi ile alakalı olan gelir, safi tutarları üzerinden vergilenmektedir. Bu bağlamda vergilenecek tutarı da Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesine göre gayri safi hasılatınızdan bir takım giderlerinizi indirerek hesaplanabilir.
Zarar mahsubu nedir?
Kurumların ticari faaliyetlerden doğan zararlar, sonraki dönemlerde doğan kazançlarından düşürülebilir. Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ait tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek koşuluyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından düşürülür.
Kurumlar Vergisi Ne Zaman Ödenir?
Kurumlar Vergisi beyannamenin verildiği ayın 26. gününün akşamına kadar ödenmelidir. Kurumlar vergisi Gelir İdaresi Başkanlığı adresinden ya da GİB Mobil uygulaması üzerinden ödenebildiği gibi, anlaşmalı bankalar üzerinden de ödenebilmektedir.
Kurumlar Vergisi Kapsamına Giren Kazanç Türleri Nelerdir?
Kurumlar Vergisi kapmsanına giren kaançlar Gelir Vergisi Kanunu'nda açıkça belirtilmiştir. Kurumlar Vergisi Gelir Kapsamına giren kazanç ve iratlar (gelir getiren mülkler) şunlardır :
1. Ticari kazançlar,
2. Zirai kazançlar,
3. Ücretler,
4. Serbest meslek kazançları,
5. Gayrimenkul sermaye iratları,
6. Menkul sermaye iratları,
7. Diğer kazanç ve iratlar.
Kurumlar Vergisi için Oranlar Nedir?
Kurumlar Vergisi Oranları yıllar içerisinde; 2021 kurum kazançları üzerinden %25 vergi ödeyen kurumların, 2022 yılı için %23 olarak uygulanmaktadır. 2023 yılı kazançları için ise %20 oranında devlete vergi olarak ödeme zorunluluğu bulunması anlamına gelmektedir. Kurumlar Vergisi ödemek için Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesine girilerek buradan indirilecek beyanname belgesi doğru şekilde doldurularak bağlı olduğu vergi dairesine iletilmelidir.
Kurumlar Vergisine Kimler Tabiidir?
● Komandit Şirketler
● Anonim Şirketler
● Vakıflar
● Dernekler
● İş Ortaklıkları
● Kooperatifler
