Stopaj kelimesi, fransızca kökenli bir kelimedir. Türkçedeki karşılığı ''Önkesinti'' anlamına gelmektedir. Kiralanan gayrimenkulun brüt kira bedelinden yapılan kesintiye denen kira stopajı kavramını KolayBi' Blog okucuyuları için ele aldık. Ayrıntılı bilgiye, içeriğimizin devamında ulaşabilirsiniz.
Kira Stopajı Nedir?
Stopaj kelimesi, ön kesinti anlamına gelmektedir. Kira stopajı ise ticari gayrimenkullere uygulanan bir vergilendirme sistemidir. Kira stopajı, kiraya verilen bir işyerinin brüt kira bedelinden yapılan kesintidir. Diğer yandan kira stopajı, kira gelirinin gayrimenkul sahibine ulaşmadan evvel vergisinin ödenmesi işlemine denir. Bu işlem ile vergi ödemeleri, düzenli ve kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Kiracı, kira stopajını ödemekle mükelleftir.
Kira stopajı, Gelir Vergisi Kanunun 94. Maddesi kapsamında kiraya verilen mallar üzerinden kesilen vergidir. Böylece tüzel veya gerçek kişilere ait mülklerin işyeri amaçlı kiraya verilmesi halinde, brüt kira bedeli üzerinden kesintiye tabi tutularak kiracı tarafından vergi daireine ödenen vergiyi temsil eder.
Kira Stopajı Nasıl Hesaplanır?
Kira stopajı hesaplaması, kira sözleşmesi içerisinde yer alan brüt kira bedeli üzerinden hesaplanarak gerçekleşir. İşyeri kiralayan tüm kiracılar, kira stopaj vergisini ödemek zorundadır. Mülk sahibinin kira stopaj vergisi için sorumluluğu bulunmamaktadır. Kira bedelinin %20’si kira stopajı olarak ödenmektedir. Eğer net olarak kira sözleşmesi içerisinde kira stopajı belirtilmediyse aşağıdaki şekilde hesaplama işlemi yapılır:
Net kira oranı 1,25 ile çarpılarak ya da 0,80’e bölünmek suretiyle brüt kira bedeli hesaplaması yapılır. Daha sonra ortaya çıkan brüt kira bedeli üzerinden, %20'si hesaplanmak suretiyle kira stopajının ne kadar olduğu anlaşılır.
Örnek üzerinden anlatacak olursak;
Brüt kita bedeli aylık olarak 6.000 TL olan bir işyeri için,
6000 x %20 = 1200
6 Bin TL'nin %20'si 1200 olarak hesaplandığına göre, net kira tutarı 4800 TL'dir
Kira Stopajı Ne Zaman Ödenir?
Kira stopajı ödemeleri, her yılın Mart ayında beyan edilir. Ödemeler, iki eşit taksit halinde her yılın mart ve temmuz aylarında gerçekleştirilir. Kira stopajı ödemeleri, 1 yıl içerisinde Mart ve Temmuz aylarında 2 eşit taksit üzerinden ödenmektedir. Bu sebepten dolayı kira stopajının Mart ayında beyan edilmesi gerekir. İki eşit taksit üzerinden ele alınmaktadır ve ardından Mart ile Temmuz aylarında ödemesi gerçekleştirilir.
İlgili içerik: Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Kira Stopaj Oranı Nedir?
Kira stopaj oranı, zaman zaman değişmekle birlikte, en son kira stopaj oranı %20 olarak belirlenmiştir. Brüt kira bedelinin %20'si olarak hesaplanmaktadır. Kiralanan işyeri veya mülkün brüt kira bedeli belirtilmediyse, net kira oranı 1.23 ile çarpılırarak brüt kira bedeli hesaplanabilmektedir. Aynı işlemi, net kira bedelini 0.80'e bölerek de bulabilmekteyiz. Bir örnekle ele alırsak;
10000 TL brüt kira bedeli olan bir iş yerinin %20'si, yani 2000 TL stopaj (önkesinti) bedeli olarak ödenecektir. Geriye kalan 8.000 TL ise mülk sahibine kira bedeli olarak ödenecektir.
Kimler Kira Stopaj Vergisinden Muaftır?
Ticari gayrimenkullere uygulanmakta olan kira stopajı vergisi, 193 numaralı Gelir Vergisi Kanununun 95. maddesi uyarınca bazı kimselerin kira stopajı vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Kanun uyarınca belirliten kişiler şunlardır;
• Yurtdışından maaş alan kişiler,
• Elçilik ve konsoloslukta görevli olan yabancı kimseler,
• Yıllık beyanname vermeyi gerektirecek ödemeleri gerekleştiren kişiler.
Kira Stopajı Ödenmemesi Durumunda Hangi Cezai İşlemler Uygulanır?
Ticari faaliyetler yürütmek amacıyla bir taşınmaz kiralayan herkes, kira stopajı vergisini vermekle yükümlüdür. Kira stopajının ödenmesiyle hiçbir şekilde yükümlü olmayan taşınmaz sahibi ise, ilgili kira stopaj tutarının ödenmemesi durumunda kiracının tahliyesini isteyebilir. Kira stopajı ödenmediği taktirde ilgili tutarın faizi her ay kira stopaj tutarına yansımaya devam etmektedir.
Uzun süre gerçekleştirilmeyen ödemeler durumunda, kiracı için haciz işlemleri başlatılabilmektedir. Aylık olarak düzenlenen ve vergi dairelerine iletilen beyanameler yoluyla kira stopajı düzenli olarak ödenirse, kiracı uzun vadede sorun yaşamayacaktır.
