Dövizli Fatura Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ertuğrul Karakaş

İçerik Yazarı

Dövizli Fatura Hazırlarken Nelere Dikkat Edilmelidir
Vergi
Yayımlanma Tarihi:
September 29, 2017
Güncelleme Tarihi:
13/12/2023
0 dk

Dövizli Fatura Nedir?

Dövizli fatura ürün ve hizmetlerini döviz cinsinden pazarlayan işletmelerin, ilgili ödemenin döviz cinsinden yapılacağını belirten bir fatura türüdür. Bu tür faturalar, genellikle uluslararası ticarette kullanılır, çünkü alıcı ve satıcı farklı para birimleriyle işlem yapabilirler.

İlgili işletmeler de olası bir döviz artışında zarar etmemek için, satışlarını da dövize eşitlemek istemektedirler. Dövizli fatura düzenlenirken, ödemenin hangi döviz cinsinden yapılacağını da belirtir. Bu, taraflar arasında döviz kurlarının belirlenmesine ve ödeme sürecinin daha açık ve şeffaf olmasına yardımcı olur.

Kimler Dövizli Fatura Düzenlemektedir?

Uluslararası ticaret yapan işletmeler, ürün ve hizmet satışı esnasında dövizli fatura kullanımını tercih ederken, ithalat ve ihracat yapanlar ve farklı para birimleriyle çalışan işletmeler de dövüzli fatura ile fatura kesebilmektedirler.

Birden fazla para birimiyle alışan işletmeler arasında yapılan ticaret, anlaşmaları gereği farklı para birimleri üzerinden gerçekleşiyorsa, dövizli fatura kullanılır. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle taraflar, ticaretin daha öngörülebilir olması ve finansal risklerin azaltılması amacıyla dövizli fatura tercih edebilir

Dövizli Faturada Türkçe Açıklama Yazılması mı Gerekir?

Vergi mevzuatında, belgelerin Türkçe düzenlenmesi gerekliliği 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 214. maddesinde, “Bu kanuna göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe tutulması mecburidir" bölümünde faturanın Türkçe düzenlenmesi mecburi olarak gösterlse de, Vergi Usul Kanunu 215. maddede ilgili faturanın döviz cinsinden düzenleneceği de belirtilmiştir.

Aynı kanunun 227. maddesinde de “Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça sürece bu kanuna göre ele alınan ve üçüncü şahıslarla olan diyaloglar ve muamelelere ait olan kayıtların kopyası mecburidir.” hükümleri yer almaktadır.

Bundan yola çıkarak vergi kanunlarına göre tutulacak olan defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğu bulunduğundan faturaların da Türkçe tutulması gerekmektedir. İlgili faturalar, TL karşılığı gösterilerek şaıyla döviz cinsine göre düzenlenebilecektir. İhracat faturalarında ise TL karşılığı gösterme şartı yoktur.

Dövizli Fatura Hazırlarken Döviz Kurunu Belirtmek Zorunlu Mudur?

Hayır, böyle bir mecburiyet yoktur. Fatura üzerindeki bedel döviz cinsinden olduğu zaman, fatura üzerine o gün itibariyle döviz alış kuru esas alınarak Türk Lirası karşılığı yazılsa da, dövizli fatura içinde belirtilen meblağın faturanın düzenlendiği tarihten daha sonraki bir tarihte ödenmesi sürecinde, ortaya çıkan kur farkı için de ayrıca kur farkı faturası düzenlenmesi gerekmektedir.

Kur Farkı Nedir ve Neden Önemlidir?

Faturayı dövizli olarak bir araya getirdiniz ve tahsilatı da dövizli olarak yapıyorsanız ticari faaliyet tamamlanacak ancak hesap kapanmayacaktır. Ticari olarak işlem bitmiş olsa da muhasebe olarak bitmedi. Tüm kayıtların TL olarak tutulması gerektiğinden bahsetmiştik. Dövizli fatura tarihindeki fatura bedelinin TL karşılığı büyük ihtimalle tahsilat tarihindeki TL karşılığından farklı olacaktır. Bu iki tarih süresince TL kuru artmış ya da azalmış olacak.

Bu durumda muhasebede dövizli karşılığı sıfırlansa da TL karşılığı sıfırlanmayacak, bakiye kalacaktır. Bu faturaya kur farkı faturası denir.
Önemi; Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkacak kur farkı esas itibariyle vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih aralarında ortaya çıkacak kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapılacağı tarihte bu işlemler için geçerli olacak oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular

Dolar üzerinden fatura kesilebilir mi?

Mevzuata göre yurtiçi ve yurtdışı şirketlere döviz cinsinden fatura kesilebilmektedir. Ülke içerisindeki şirketlere düzenlenen faturalarda Türk Lirası karşılığının gösterilmesi de zorunludur.

İhraç kayıtlı satışlar döviz cinsinden ödenebilir mi?

Vergi Usul Kanunu ilgili tebliğe göre; ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimlere ilişkin hizmet bedelleri döviz olarak ödenebilmektedir.

Hizmet faturaları döviz olarak ödenir mi?

Türkiye'de yaşayan kişiler, belirli hizmet sözleşmeleri dışında; danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar‍‍

Dövizli Fatura Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ertuğrul Karakaş

İçerik Yazarı