Basit Usulde Vergilendirme Nedir? Şartları Nedir?

İçeriğimiz ile birlikte blog okuyucularımız için derleğimiz cevaplarla; basit usulde vergilendirme nedir? Kazancını basit usulde sağlayan vergi mükelleflerinin edindiği avantajlar nelerdir ve basit usulde vergilendirmeye tabii olma şartları nelerdir gibi onlarca sorunun cevabını derledik.

Bait Usulde Vergilendirme Nedir?

Vergi mükellefleri, basit usule vergilendirmeye tabii olanlar ve gerçek usulde vergilendirmeye tabii olanlar şeklide iki gruba ayrılır. Basit usulde vergilendirme; bir hesap dönemi sürecinde kazanılan gelir-giderler ve satılan ürünün alış bedelleri arasındaki müspet farka uygulanan vergilendirme türüdür.

Diğer bir deyişle, basit usulde vergilendirme bir grupta yer alan vergi mükellefinin bir hesap dönemi içinde elde ettiği hasılat ile alış-satışı gerçekleşen malların alış bedellerinin toplamı arasındaki farka uygulanır. Gerçek usule tabi olan mükellefler; gelir vergisi, stopaj vergisi ve KDV öderken basit usule tabi olan mükellefler sadece basit usulde ticari kazançlarının vergilerini ödemektedir. İki usulde de ödenecek vergi tutarı, elde edilmiş kazanca göre belirlenir.

Gelir vergisine tabi olan ticaret erbaplarının kazançları,tespit usulü açısından ikiye ayrılır:

Basit usulde gelir vergisine tabi olanlar.
Gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar.

Basit usulde vergilendirme kapsamındaki mükelleflere, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden farklı birtakım kolaylıklar sağlanmıştır.

Basit usul vergilendirmenin avantajları nelerdir?

Kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından defter tutulmaz.
Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmez.
Geçicivergi beyannamesi verilmez ve geçici vergi ödenmez,
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır,
Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışlarıdikkate alınmaz,
Ticari kazançlarına yıllık 11.000 TL kazanç indirimi yapılır,
Genç girişimcilere ilişkin 75.000 TL’lik kazanç istisnasından yararlanabilirler (Bu istisna ile 11.000 TL’lik kazanç indiriminden birlikte yararlanılamaz),
Engellilik indiriminden faydalanabilirler,
Vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan %5 oranındaki vergi indirimindenyararlanabilirler.

Basit usule tabi olmanın şartları nelerdir?

Basit usulde vergilendirmeden yararlanmak için, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan genel ve özel şartları yerine getirmek gerekir. Ek olarak basit usulde vergiye tabi olan mükelleflerin ticari kazançları tespit edildiği zaman amortismana kadar iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmamaktadır. Sırasıyla basit usulde vergilendirmenin genel ve özel şartları aşağıda açıklanmıştır.

Basit Usulde Vergilendirmeye Tabi Olmanın Genel Şartları:

Kendi işini yapan bir patronun işlerini yardımcılarına yaptırması ve zorunlu olmadıkça işinin başında bulunmaması
İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli eğerkiralanmış olması durumundaysa yıllık kira bedelinin toplam büyükşehir belediyesınırları içerisinde 35.000 TL’yi, diğer yerlerde de 23.000 TL’yi aşmamak.
Ticari, mesleki veya zirai faaliyetler sebebiyle gerçek usulde gelir vergisi mükellefiolmamak.

Basit Usulde Vergilendirmeye Tabi Olmanın Özel Şartları:

Alım satım işi ile uğraşanlar için; satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sona satanların yıllık satın alma tutarlarının 2023 yılı için 440.000 TL’yi veya yıllık satış tutarının 700.000 TL’yi aşmaması gerekir.
Hizmet işleri ile uğraşanlar için bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının aşılmama şartı 2023 yılı için 220.000 TL'dir.
Hem alım satım hem de hizmet faaliyetlerinin bir arada yapılması halinde yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının 2023 yılı için 440.000 TL’yi aşmaması belirlendi.

Basit usulde vergilendirmeden kimler faydalanamaz?

Ortaklardan herhangi birinin gerçek usulde vergilendirmeye tabi olduğu iş yerlerindeki diğer ortaklar.
Kolektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları.
İkrazat (ödünç para verme) işleriyle uğraşanlar.
Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere karşı derece taahhütte bulunanlar.
Sigorta prodüktörleri.
Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut (aracılık) edenler.
Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar.
Tavassut (aracılık) işi yapanlar (dayı başılar hariç).
Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler.
Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri (Yapısı itibarıyla sürücüsünden başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç).
Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibarıyla veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler.

Basit usul vergi beyannamesi ne zaman verilir ve ödenir?

Basit usul vergilendirme uygulamasına tabi olan mükellefler, elde ettikleri kazançlar için yıllık gelir vergisi beyannamelerini bir sonraki yılın Şubat ve Haziran aylarının sonuna kadar defter-beyan sistemi üzerinden vermelidirler.

Beyannameler üzerinden hesaplanacak gelir vergisinin 1. taksiti 1 Şubat ayının sonuna kadar, 2. taksidi ise izleyen yılın Haziran ayının sonuna kadar arasında ödenecektir. Kazancını basit usulden sağlayan mükelelfler, yıllık gelir vergisi beyannamelerini defter beyan sistemi üzerinden gönderebilirler.

Kazanç tespiti basit usul vergilendirmede nasıl yapılır?

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farka uygulanır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunları prodesür ve esaslarına göre, alınması ve verilmesi mecburi olan alış, giderler ve hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır.

Basit usule tabi mükelleflerin defter tutma zorunluluğu var mıdır?

Hayır. Kazancını basit usulde sağlayan mükellefler, defter tutmaz. Bunun yerine; bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabii olurlar.

Basit usulde mükelleflerin vergi levhası bulundurma zorunluluğu var mıdır?

Evet. Kazançlarını basit usulde tespit eden mükellefler de vergi levhası bulundurmak zorundadırlar. Vergi Usul Kanununun 5. maddesi uyarınca, göre, gelir Vergisi mükellefleri ile sermaye şirketleri her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile vergi tutarlarını gösteren levhayı almalıdırlar.

Vergi Usul Kanununun 53. maddesinin (4) numaralı bendine istinaden özel usulsüzlük cezası kesilir. Kazançlarını basit usulde tespit eden mükelleflerVergi Levhalarını, İnternet Vergi Dairesi'nden alabilirler.

İlgili içerik: Vergi Levhası Nedir? Vergi Levhası Nasıl Alınır?

Ortaklıklarda basit usule tabi olmanın şartları nelerdir?

Ortaklıkların basit usule tabii vergi mükellefi olma tespiti, yıllık kira giderleri ve toplam iş hacimleri esas alınmaktadır. Kurulan ortaklıklarda, diğer ortağın gerçek usulde vergilendirmeye tabii olması, gelir vergisi kanunu uyarınca diğer ortakların da gerçek usulde vergilendirmeye tabii olmasını gerektirir.

Basit Usulde Tespit Olunan Kazançlarda İndirim konuları nelerdir?

Engellilik indirimi,
Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağışlar,
Sponsorluk harcamaları,
Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan bağışlar,
İktisadi işletmeleri hariç Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Derneğine yapılan nakdi bağış ve yardımlar,
Hayat/şahıs sigorta primleri,
Eğitim ve sağlık harcamaları,
Basit usulde yıllık kazanç indirimi,

2023 yılı gelirlerine uygulanacak vergi tarifesi oranları

Gelir Vergisi Kanunu'na göre 2022 yılında kazancı basit usulde olan gelirlerin aşağıda yer alan vergi tarifesi uygulanarak gelir vergisi hesaplanır.

● 70.000 TL kadar %15,

● 150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL, fazlası olması halinde %20,

● 550.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL, fazlası olması halide %27,

● 1.900.000 TL’nin 550.000 TL’si için 134.500, fazlası olması halinde %35,

● 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 607.000 TL, fazlası olması halinde %40

KOBİ'lerin tercihi KolayBi' ile yıllık vergi dilimleriniz otomatik olarak hesaplayarak günü geçmeden en kolay şekilde ödeyebilirsiniz. İşltmenizi dijitalleştirirken, vergi süreçlerinizi kolaylaştırmak için KolayBi'yi şimdi 14 Gün Boyunca Ücretsiz Deneyebilirsiniz.

Hemen Dene

Vergi konularında ele aldığımız içeriklerden haberdar olmak için KolayBi' Blog'u takip edebilir ve sektöre dair tüm yeniliklerden anında haberdar olabilirsiniz.