Startup girişimleri çoğaldıkça en önemli konulardan biri olan startup yatırımları gün yüzüne çıkıyor. Her startup, geliştirmek istediği proje için ilk adımı attıktan sonra projesini hayata geçirmek için yatırıma ihtiyaç duyar. Bu noktada yeterli yatırımın alınması ve doğru bir şekilde yönetilmesi hayati önem taşır.
Girişiminizin sektörde büyümesi, ismini duyurması ve projelerini gerçeğe dönüştürmesi için yatırım alması son derece önemlidir. Sektörel gelişmeler hızlı bir şekilde sürdüğü için yatırımların doğru zamanda yapılabilmesine de dikkat edilmelidir. Yatırımın bulunup doğru zamanda değerlendirilmesi için startup’ların nasıl yatırım bulabilecekleri konusunun üzerinde durulması gerekiyor.
Startup kavramını ve nasıl kurulacağını merak ediyorsanız, Startup Nedir? Startup Nasıl Kurulur? içeriğimiz ile konu hakkında detaylı bilgiye erişirken, startup kavramı ile ilgili daha temel bilgilere ulaşabilirsiniz. Startuplar için yatırım alam rehberi ile start-up yatırım çeşitlerinden, projenize uygun planlama süreçlerini nasıl yöneteceğinize dair tüm detayları ise bu içeriğimizde içeriğimizde bulabilirsiniz.
Startup Yatırım Türleri Neler?
Startup yatırım fonları için öncelikle yatırımcı türlerini bilmek gerekiyor. Girişimin büyümesi için gerekli olan yatırımların alınması, fikirlerin doğru şekilde aktarılmasıyla başlıyor. Bununla birlikte fikirlerin doğru yatırımcılara aktarılmasına da dikkat etmek gerekiyor.
Yatırımcılar için doğru projeye yatırım yapmak ileride karşılığını fazlasıyla almak anlamına geldiğinden, projeyle direkt olarak ilgilenen yatırımcıları hedeflemek birinci öncelik olmalıdır. Bu noktada yatırımcı türleri karşımıza çıkar.
Temelde iki çeşit yatırımcı türü bulunur. Bunlar “Melek” ve “Risk Sermayesi” yatırımcıları olarak adlandırılır. İkisinin ortak noktası ise girişimin finansal ihtiyacının karşılanması ve sonrasında kâr elde edilmesidir.
Melek yatırımcılar yapacakları yatırımı kendi servetlerinden kullanırlar. Ayrıca melek yatırımcılar için en önemli nokta projenin fikir aşaması halinde bile yatırım yapabilmeleridir.
Venture şeklinde de adlandırılan risk sermayesi yatırımcıları ise prototip görmeyi talep ederler. Buna bağlı olarak venture yatırımcıların yatırımları diğerine kıyasla daha yüksek seviyede olur.
Startup’lar İçin Yatırım Çeşitleri
Yatırım talebinde bulunmadan önce hangi yatırımların alınabileceğini bilmek faydalı olacaktır. Bu kapsamda startup yatırım aşamaları şu şekilde sıralanabilir:
Tohum Öncesi Yatırım
Startup yatırımcı bulma sürecinde ilk adım olan bu kısım, fikir aşamasındaki projelere yapılan yatırımı ifade eder. Genellikle girişimin tanıdıkları veya yakın çevresi tarafından yapılır. Özellikle venture olarak adlandırılacak yatırımcılar için bunun tercih edilmemesi gerekir.
Tohum Yatırımı
Startup’ın ilk resmi parasına karşılık gelir. Bu aşamada girişimin ticari bir yapıya kavuşturulması önemlidir. Startup’ın daha sonraki adımlarını finansal olarak planlayabilmesi için bu yatırım büyük önem taşır.
Seri A Yatırım
Girişimin büyümesini hızlandırmak amacıyla yapılır. Girişim sahipleri tarafından ne şekilde bir yol izleneceğine dair yatırımcılara plan sunulmaktadır. Bu plandan hareketle yatırım miktarı artış gösterebilir.
Seri B Yatırım
Söz konusu yatırımın hedefi, gelişme aşamasını geride bırakmış olan startup’ın bir sonraki seviyeye taşınmasını sağlamaktır. Startup artık iş planını oturtmuş haldedir ve alınacak yatırımlar piyasa talebini de karşılamayı hedefler.
Seri C Yatırım
Startup’ın yeni ürünlere yönelmesi, bunların üretimini ve pazarlamasını yapabilmesi için yapılan yatırımdır.
Bunlardan hareketle startup yatırım alma fırsatları için zamanın doğru tayin edilmesi gerekir. Bahsedilen her aşama için yatırım alınabilir. Aynı zamanda yatırım için birden fazla yatırımcı da tercih edilebilir. Hatta bir aşamayı farklı bir yatırımcı başka bir aşamayı farklı bir yatırımcı da karşılayabilir. Ancak başlangıç aşamasından sondaki C yatırımına doğru planlı bir yol izlenirse girişimin risk faktörleri olabildiğince ortadan kaldırılmış olur.
Startup İçin Yatırımcı Nasıl Bulunur?
Startup yatırım süreci için en önemli nokta yatırımcı bulmaktır. Bunun için yatırım ağlarının kontrol edilmesi yararlı olabilir. Yatırım ağları yerli ve yabancı platformlar olup projeye en uygun olacak yatırımcılara kolayca ulaşmak önemlidir.
Yatırımcılar “ismen” bulundukları takdirde en önemli adım, yatırımcının ikna edilme sürecidir. Çünkü bu aşamadaki esas nokta pek çok girişim varken neden yatırımcının sizin projenizi tercih edecek oluşudur. Bu kapsamda girişiminize dair ikna edici olmalısınız. İkna edici olmak için belirli noktalara dikkat etmek gerekiyor.
Startup Yatırım Turu Planlama
Startup yatırım turları girişiminize yatırım alma sürecinin başından sonuna kadarki kısmını ifade eder. Girişiminizin hayata geçirilmesi için yatırıma ihtiyaç duyuyorsanız bu turu doğru şekilde takip etmeli ve uygulamaya geçmelisiniz.
İlk adım, finansman için ihtiyaç duyacağınız tutarın belirlenmesidir. Burada bankaları da kullanabilirsiniz. Örneğin, girişiminiz için tek seferlik bir finansmana ihtiyacınız varsa ticari kredi kartı veya ihtiyaç kredisi ile ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.
Ancak bankadan bu tür imkanları tek seferlik kullanabileceğinizi unutmamalısınız. Şayet bir markadan ya da bireysel yatırımcıdan yatırım alıyorsanız bu durumda uzun süreli bir iş birliği olacağı, ilerleyen aşamalarda neler olacağını ve projenin kâr elde etmesi ile yatırımcıya ne kadar pay verileceği üzerinde durulması gerekir.
Bunun için iş planının başlangıç aşamasının net bir şekilde belirlenmesine dikkat edilmelidir. Yatırımı yapacak olan yatırımcının ikna olması için iş planının detaylı, açıklayıcı ve kapsayıcı bir şekilde belirtilmesi gerekir.
İş modeli, ne kadar tutara niçin ihtiyaç duyulduğu, ne şekilde kâr sağlanacağı, potansiyel müşterilerin kimler olduğu gibi bilgiler açıklayıcı şekilde yer almalıdır.
Özellikle iş planında yatırım alınacak diye ihtiyaç kalemleri yüksek belirlenmemelidir. Örneğin, projenin gerektirdiği tutardan daha fazlası başka amaçlarda kullanılmak için isteniyorsa bu durum yatırım devamlılığı için sorunlar oluşturacaktır.
Bununla birlikte iş planına önemli belgelerin de eklenmesi gerekir. Önemli belgeler olarak sayılacak vergi beyannameleri, banka hesap sözleşmeleri, ticari mali tablolar gibi evraklar yatırımcılara sunum esnasında bildirilmelidir. Şayet startup halihazırda kazanç sağlıyorsa mevcut kazanç oranı da yine bu kapsamda ifade edilmelidir.
Startup fonlama için bu bilgiler ışığında en önemli noktanın şu iki kısım olduğunu görebilirsiniz:
1) Kapsamlı ve ikna edici iş planı – sunumu,
2) Girişimin ileride kâr etme potansiyelinin yüksek olması.
Yatırımcılara bu bilgiler ışığında talep götürdüğünüzde girişiminiz için doğru sonuçları alabilirsiniz.
Startup Yatırım Alma Sürecinde Dikkat Edilecekler
Startup yatırımları için bilmeniz gereken önemli noktaların başında yatırımların iki şekilde verildiğidir. Bunlardan ilki, yatırımcının vermiş olduğu yatırım tutarını sonradan istememesi ama gelirlerden belirleyeceği yüzdelik üzerinden pay istemesidir. Başka bir deyişle girişiminize ortak olmaktadır.
Diğeri ise, verilen yatırımın sonrasında verilen tutar veya daha yükseği olacak şekilde geri istenmesidir. Startup destek programları çoğunlukla yapılan yatırımın sonradan geri ödenmesi şeklindedir. Eğer ödemeyi geri ödemeyecek gibi bir durum olasılığı söz konusuysa startup’ın buradaki en dikkat edeceği konu ödemenin sonradan nasıl yapılacağıdır.
Eğer ilk adımdaki gibi yatırımın geri ödenmesi yerine kâr üzerinden belirli bir oran alınması talep ediliyorsa, bu durumda startup tarafından yatırım öncesinde iyi bir hesaplama yapılması gerekir.
Örnek olarak girişimin A ürününü üretmek için ihtiyaç duyduğu tutar 5 TL ise ve bu tutarı kâr üzerinden ortaklıkla yatırım olarak almayı kabul ettiğini varsayalım. Üretim ve pazarlama sonrasında ürünün yüksek satış oranları söz konusuysa yatırımcı ilk baştaki yatırımını çıkardığı gibi sonraki aşamalarda da herhangi bir üretim, pazarlama veya işleyiş kısmına dahil olmadan kâr üzerinden kazanç elde etmeye devam edecektir. Bu yüzden de kâr ortaklığı ile yatırım talep ediliyorsa bunun süresinin ve işleyiş detaylarının kapsamlı bir şekilde düşünülerek hazırlanması önerilir.
Girişim desteği startup’lar için adeta hayat suyu anlamı taşıyor. Projenin benzersizliği, rakiplerinden farklılığı, potansiyel müşteri kitlesi gibi hedefler açık ve anlaşılır olduğunda bahsedilen adımları takip ederek yatırımcılara ulaşabilirsiniz.
