Kayyum Nedir?
Kayyum kelimesi, hukuki olarak ''Belli bir malın yönetilmesi ya da belirli bir işin yapılması amacıyla görevlendirilen kişi'' anlamına gelmektedir. Genellikle usulsüzlük yapılan şirketlere, özel kurumlara devletin tedbir amaçlı el koymasından sonra atadığı yöneticilere denmektedir.
Kayyum da vasi gibi vesayet organlarından birisidir. Ancak vasi vesayet altındaki kimsenin hem kendisini hem de mal varlığını gözetlemek, yönetmek ve hukuki işlemlerde onu temsil etmek üzere atandığı halde, sadece belirli işleri görmek veya mal varlığını yönetmek için görevlendirilir.
Kayyum Ataması Nedir?
Kayyum, usulsüzlük yapıldığı belirlenen özel kurumlara ve şirketlere devlet el koyduktan sonra atanan yöneticidir. Bu yöneticiler mahkeme tarafından atanır. Atanan bu kişiler, makamlarının kendilerine verdiği yetki ve görevler çerçevesinde çalışmalarını sürdürür.
Kayyum atama süreci, belirli usulsüzlükler sonucu bir kişi veya kurumun yönetimine devlet tarafından el konulması ve bu yönetimin geçici olarak başka bir kişi veya kuruluşa devredilmesi anlamına gelmektedir. Mahkeme kararı ile devlet organlarınca gerçekleştirilen kayyum ataması aşağıdaki durumlarda ortaya çıkmaktadır;
- Belirli kurum, şirket veya işletmede ortaya çıkan hukuki usulsüzlükler,
- Bir kurum veya derneğin yaptığı faaliyetlerin, kamu düzenini bozma veya güvenliği tehdit etmesi,
- Herhangi bir şirket veya kurumda yolsuzluk, yönetememe veya diğer idari nedenlerle idari yetkilerin yanlış kullanılması.
Kayyum Heyeti Nedir?
Bir kurumun veya şirketin yönetimine devlet tarafından atanan kişilere kayyum heyeti denir. Genellikle ortaya çıkan problemlerin çözümüne odaklanan bu heyet, mahkeme kararı ile devlet tarafından atanmaktadır. Kayyum heyeti, belirli bir şirketin veya kurumun yönetimini geçici olarak devralır. Ortaya çıkan sorunları saptar ve belirlenen hedefleri gerçekleştirmek için faaliyet gösterir.
Kayyum Davası Nedir?
Bir şirkette, kurum veya doğrudan bir kişinin tüzel faaliyetlerinin sebep olduğu; hukuki ve mali sorunlar, kamu düzeni ve güvenliğini tehdit eden faaliyetler, yönetimsel gerekçelerle ilgili kurum veya kişinin yönetimine devlet tarafından el konulması için açılan hukuki bir davaya kayyum davası denir. Kayyum davalarında devlet mahkemeleri, usulsüzlük yaptığı tespit edilen kişilere veya kurumlara geçici olarak yönetmek üzere kayyum atamaya yetkilidir.
Kayyumun Görev ve Yetkileri Nelerdir?
Kayyum görev ve yetkileri, atanma sebebini belirleyen özel durumlara göre değişiklik gösterebilmektedir. Genellikle atanan kayyumun görev ve yetkileri genellikle yönetim kontrolünü ele almak, Bu süre nezdinde, kurumun veya şirketin faaliyetlerini etkin bir şekilde düzene sokmak ve yönetme ile sorumludur.
Kayyumun atanma sebebi finansal sorunlardan kaynaklanmaktaysa; gelir gider kontrolünü sağlamak, finansal süreçleri yoluna sokmak, ekonomik ihtiyaçları ve iyileşme stratejilerini geliştirmek olmaktadır.
Hukuki usulsüzlükler sonrası kayyum ataması gerçekleşirse, atanan kayyum hukuki sorunların çözümü için çalışmaktadır. Bu, devlet mahkemelerinin kararlarını uygulamak, anlaşmazlıkları çözmek veya yasal uyumluluk sorunlarını çözmektir.
Kayyumun atanması kamu güvenliği ile ilgili bir durumsa, mahkeme tarafından verilen kararları uygulamak ve kamu düzeni ve güvenliğini tehdit edecek unsurları bertaraf etmek üzerine faaliyet göstermektedir.
Kayyumun görevleri mahkeme tarafından belirlenir. Bu görev ve yetkiler geçicidir. Kayyumun yetkileri atanmasına neden olan durumlarla sınırlıdır. Kayyumun görev ve sorumlulukları kanunla belirlenmekle birlikte oluşan özel durumlara göre de değişiklik göstermektedir. Kayyum atama türleri şunlardır;
Temsil Kayyumluk
Vesayet makamı bazı sebeplerden veya kanunda belirtilen hallerde, bir ilgilinin isteği üzerine veya resen kayyım atar.
Yönetim Kayyumluğu
Yönetim kayyumluğunun temel çıkış noktası, kimsenin yönetiminde olmayan malların yönetim kayyımı tarafından korunup, güvence altına alınmasıdır. Geçerli sebeplerin özünde bir kimsenin uzun zamandan beri bulunamaması ve oturduğu yerin bilinememesi nedeniyle kendi terekesinde bir yönetim ihtiyacı doğması yer almaktadır.
İstek Üzerine Kayyumluk
İsteğe bağlı kısıtlama sebeplerinden birisinin oluşması durumunda ergin kişinin isteği üzerine kayyum atanır.
İlginizi Çekebilecek Diğer İçerikler;
Konkordato Nedir? Konkordato'nun Hukuksal Karşılığı Nedir?
