Matrah Artırımı Nedir? Nasıl Yapılır?

Ömer Yılmaz

Mali Müşavir

vergi ve matrah artırımı nedir
Muhasebe
Yayımlanma Tarihi:
April 28, 2023
Güncelleme Tarihi:
24/1/2024
0 dk

Vergi ve Matrah Artırımı Nedir?

Tüm işletme sahipleri için vergi ve vergiyle alakalı tüm inceleme süreçleri oldukça kritik ve önemlidir. Bu noktada geçmiş belgelerin tam olması, tüm evrak ve defter işlemlerinin tamamlanması ve bunlarla ilgili raporların eksiksiz olması gereklidir. Fakat sıklıkla sorulan bir soru vardır ki o da vergi incelemelerinden muaf tutulmanın mümkün olduğudur.

Vergi ve matrah artırımı en net şu şekilde ifade edilebilir: İlave vergi ödeyerek Maliye Bakanlığı tarafından yapılacak vergi denetimlerinden muaf olunmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Özellikle şirket satışı ya da hisse satışı düşünen iş sahipleri için oldukça faydalı olan bu yöntem mutlaka incelenmelidir. Vergi ve matrah artırımına yönelik yapılan düzenlemeleri Resmi Gazete üzerinden takip etmek mümkündür.

Matrah Artırımı Nedir?

Gelir İdare Başkanlığı tarafından yürürlüğe alınan matrah artırımı, herhangi bir gerçek veya tüzel kişiliğin geçmiş yıllarda yapmış olduğu faturasız ve resmi olmayan işlemler sonucunda elde ettiği gelirlerin resmileştirilmesi amacıyla uygulanan bir yöntemdir.

7440 sayılı kanun, matrah ve vergi artırımında bulunulan yıllar için gelir, kurum ve katma değer vergisi gibi vergi türleri yönünde yapılacak olan vergi incelemelerini engellemeye yöneliktir. Bu sayede iş sahipleri geçmiş dönemlere ait vergi risklerinden korunarak işletmesi için rahatlıkla değer artırma şansını korumuş olur. Bu durum ise şirket için genel anlamda olumlu pek çok duruma sebep olur.

Matrah Artırımı Nasıl Yapılır?

Matrah ve vergi artırımı yapılmadan önce gerçek ya da tüzel kişi, kendisine uygun olan matrah artırım modelini tercih etmeli ve buna göre işlemlerine devam etmelidir. Ödenecek olan vergi tutarı karmaşık bir yapıya sahip olduğundan dolayı bir mali müşavir desteği alınması bu noktada oldukça önemlidir. Vergi hesaplaması esnasında ise takip edilmesi gereken birkaç nokta bulunur:

  • İlk olarak vergi artırımına başvurmak istiyorsanız çıkarmak istediğiniz vergi türlerinin vergi matrahlarını çıkarmalısınız.
  • Ardından vergi maliyetlerini hesaplayarak elinizde net bir maliyet listesi bulundurmalısınız.
  • Sonrasında ise hesaplamış olduğunuz vergi maliyetini baz alarak hangi dönemlerde ve vergi türünde matrah ve vergi artırımına başvurmak istediğinizi netleştirmelisiniz.

Tüm bu süreçleri bir mali müşavir kontrolünde yapmak çok daha doğru bir yol izlenmesine yardımcı olacaktır. Çünkü vergi ve matrah artırımı söz konusu olduğunda hesaplamalar karmaşık olabilmektedir. Bu yüzden doğru bir tamamlama için kontrol eşliğinde oluşturmak çok daha doğru bir yöntemdir.

kağıt üzerinde işlem yapan iki kişiye ait yakın el görüntüsü

2024 Yılı Matrah ve Vergi Artırımı Tarihi Ne Zaman?

Öncelikli olarak şunu belirtmekte fayda var ki her yıl vergi ve matrah artırımı tarihi değişmektedir. Bu tarih değişikliği ve gerekli diğer prosedürler ise resmi gazete aracılığıyla yayınlanmaktadır. Bu yüzden vergi ve matrah artırımı düşünenler için resmi gazetede yayınlanan bilgiler oldukça önem arz etmektedir.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre hazırlanan Orta Vadeli Program (OVP) her 3 yıl için hazırlanmaktadır. Son hazırlanan mali program, 2022-2025 yılları için geçerlidir. Böylece, 2024 yılında matrah artırımı olması beklenmektedir.

Vergi ve matrah artışı düşünen iş sahiplerinin matrah artırım tarihine kadar işlemlerini gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Hesaplanan veya artırılan vergi tutarlarının peşin şekilde ya da azami 12 eşit taksitte; matrah ve vergi artırımına yönelik beyannameye göre Damga Vergilerinin ilk taksitinin ise ödemesi süresi içerisinde mutlaka ödenmesi gerekmektedir. Bu hususlarla ilgili detaylı bilgi almak için mutlaka Resmi Gazete’de yayınlanan detaylar incelenmelidir.

Matrah ve Vergi Artırımında Nelere Dikkat Edilmeli?

Vergi incelemeleri tüm işletmeler için oldukça önemlidir ve gerekli tüm evrakların eksiksiz ve doğru şekilde hazır tutulması gerekmektedir.

Matrah ve vergi artırımının ana amacı ise başvuru yapılan dönem vergi türleri için vergi incelemelerinden muaf olunmasıdır. Bu nokta oldukça resmi ve ciddi bir husus olduğundan dolayı çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.

Bu noktada öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken nokta genel açıklamaların dikkatli şekilde takip edilmesi ve mutlaka Resmi Gazete üzerinden detaylı incelenmesidir. Vergi hususu çok dikkat edilmesi gereken bir konu olduğu için burada yapılacak bir hata ciddi sorunlar teşkil edebilmektedir. Bu yüzden de genel inceleme ve araştırma aşamasının mümkünse bir mali müşavir desteğiyle yapılması oldukça önemlidir.

Bir diğer önemli husus ise artırılacak matraha uygulanacak vergi oranlarının doğru şekilde hesaplanması ve bu noktada dikkatli olunmasıdır. Mükelleflerin matrah artırımında bulunmak istedikleri yıllara yönelik olarak yıllık kurumlar vergisi beyannamesi mevcuttur ve bu noktada kanuni süreler dikkatle takip edilmelidir.

Matrah ve vergi artırımı detaylı ve karmaşık bir süreçtir. Dikkat edilmesi gereken çok fazla husus olduğundan dolayı bir mali müşavirle birlikte tek tek inceleme ve araştırma yapılması ve buna yönelik olarak hareket edilmesi çok önemlidir.

Hangi Vergi Türlerinden Matrah Artırımına Gidilir?

Matrah ve vergi artırımı özellikle son yıllarda pek çok işletmenin ya da şirket sahiplerinin kullanmakta olduğu, uzun ve karmaşık vergi inceleme süreçlerinden muaf olunması için uygulanan bir yöntemdir. Bu matrah ve vergi artırımına ise 4 farklı vergi türü üzerinden gitmek mümkündür. Bu vergiler şu şekilde sıralanabilir:

İşletmeler Hangi Durumlarda Matrah Artırımı Yapmalıdır?

Matrah ve vergi artırımı özellikle son yıllarda pek çok şirket ve işletme sahibi tarafından kullanılan bir yöntemdir. Genellikle eğer bir şirketin kayıt altına almadığı gelir giderleri varsa ya da kayıtlarını eksiksiz tuttuğunu düşünmüyorsa bu noktada vergi ve matrah artırımına başvurmaktadır.

Katma değer vergisi ve gelir kurumu mükellefleri, gelir ve kurumlar stopaj vergisi mükellefleri vergi ve matrah artırımından rahatlıkla faydalanabilir. Böylece vergiyle ilgili yaşanabilecek olası problemlerden muaf olabilirler.

Vergi konularında kaleme aldığımız yazı dizimiz de ilginizi çekebilir;

• Vergi Nedir? Vergi Türleri Neledir?

•Vergi Borcu Sorgulama ve Ödeme İşlemleri Nasıl Yapılır?

•Vergi Dilimi Nedir? 2024 Vergi Dilimleri Nasıl Hesaplanır?

•Vergi Borcu Yoktur Yazısı Nedir? Nereden Alınır?

Sıkça Sorulan Sorular

Hangi Dönemler için Matrah Artırımı Yapılabilir?

2018, 2019 ve 2020, 2021, 2022 yılları için matrah artırımı yapılabilir.

2023 matrah ve vergi artırımı başvurusu ne zamana kadar yapılacak?

2023 yılı matrah ve vergi artırımı başvurusu için son tarih 31.05.2023 olarak belirlenmiştir.

Matrah ve vergi artırımı nasıl ödenir?

Matrah ve vergi artırımı, vergi dairesi tarafından belirlenen usul ve esaslara göre ödenmelidir. İlk olarak vergi dairesi tarafından sağlanan ödeme belgesi veya form doldurulmalıdır. Vergi dairesi tarafından kabul edilen ödeme yöntemini kullanarak belirlenen ödeme tarihinde matrah ve vergi artırımını ödeyebilirsiniz. Ödemeyi yaptıktan sonra vergi dairesinden alınan ödeme makbuzu veya dekont saklanmalıdır.

Matrah ve vergi artırımından kimler faydalanabilmektedir?

Matrah ve vergi artırımı genellikle bir ülkenin veya bölgenin vergi yasalarına ve düzenlemelerine tabi olarak belirli gruplar veya kişiler tarafından faydalanabilir. Bu gruplar arasında bireysel ve kurumsal mükellefler, gayrimenkul sahipleri ve özel durumlar yer alır. Matrah ve vergi artırımından kimlerin faydalanabileceği; yerel vergi yasalarına, düzenlemelere ve politikalara bağlı olarak değişebilir. Dolayısıyla, güncel ve doğru bilgilere yerel vergi daireleri, maliye bakanlıkları veya yetkili resmi mercilerden ulaşmak önemlidir.

Matrah Artırımı Nedir? Nasıl Yapılır?

Ömer Yılmaz

Mali Müşavir