Türkiye'de çalışmak ve kariyerini devam ettirmek isteyen yabancı uyruklu kişilerin, Türkiye'de çalışabilmesi için sağlaması gereken bazı zorunluluklar vardır. Türkiye'de yabancılara çalışma izni belirli işletme/işyeri üzerinden sağlanmaktadır.
Bu nedenle, Türkiye'de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişiler kadar, bu kişileri çalıştırmak isteyen işyeri/işletmelerin de uyması gereken bazı zorunluluklar vardır. Bu yazımızda, yabancı uyruklu çalışma izni alma sürecini, hem işletme hem de yabancı uyruklu kişiler ekseninde ele alarak okuyucularımıza aktaracağız.
Türkiye’de yaşamak isteyen ve geleceğini planlayan yabancı uyruklu kişilerin çalışması için belirli koşullar bulunmaktadır.
Göç, eğitim veya daha farklı amaçlar doğrultusunda Türkiye’ye gelmiş olan kişiler, çalışmak istedikleri takdirde belirli işverenlerin sunduğu fırsatlar üzerinden bu hakkı elde edebilirler. Yabancı uyruklu kişiler, çalışma izni aldıktan sonra her iş yerinde çalışma olanağı elde edemezler. Sadece belirli iş yerlerinde, işverenlerin nezdinde çalışmaya başlayabilirler.
Çalışma İzni Nedir?
Çalışma izni, Türkiye’de yaşamak ve çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilere özel olarak verilen izin olarak karşımıza çıkmaktadır. Yabancı uyruklu çalışma izni, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından düzenlenen, özel bir izindir.
Yabancı uyruklu bir kişi, çalışma iznine yaptığı başvuru olumlu sonuçlanırsa, 1 yıl süreyle geçici bir izin belgesi almaya hak kazanır. Bu süre zarfında bir iş bulması ve aktif olarak çalışma hayatına başlaması gerekmektedir. Belirli kriterleri karşılayan çalışan adayının; bir kurumda veya tüzel kişiliğe sahip olan bir işverenin yanında resmi olarak çalışması, iznin geçerliliği neticesinde şart konulmuştur. Türkiye içerisinde çalışma izni olmadan farklı bir yerde çalışması ise yasaklanmıştır.
Yabancı Çalışma İzni için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Yabancı uyruklu kişilerin, Türkiye sınırları içerisinde çalışma hayatına başlaması için izin alması gerekmektedir. Bu izni alabilmek için ise belirli kriterlere sahip olmanın yanı sıra gerekli belgelerin de eksiksiz bir şekilde tamamlanması oldukça önemlidir. Yabancı çalışma izni gerekli evraklar aşağıdaki gibi listelenebilir;
- Çalışma izni başvurusu yapan kişinin pasaportu,
- Çalışan adayının 4 adet olmak üzere vesikalık fotoğrafı,
- Çalışma iznine yönelik dilekçe,
- İşverene ait olan ikametgâh bilgisi,
- İşverene ait kimlik fotokopisi,
- İşverene ait olan nüfus kayıt örneği,
- İşverenden verilen davetiye ile birlikte çalışma izni başvurusu yapılabilir.
Yabancılara Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
İlk olarak, başvuru yapılacak olan yerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Yabancı çalışma izni başvuru olanakları, kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır.
Yurt içi çalışma izni başvurusu ve yurt dışı çalışma izni başvurusu olarak ikiye ayrılan seçeneklerden, yabancı uyruklu kişi kendine en uygun seçeneği seçmelidir. Yurt içi çalışma izni başvurusunda; en az 6 ay olmak üzere, belirli bir ikametgah adresinin bulunması şartı aranmaktadır. Türkiye’de 6 ay kadar ikamet etme olanağına sahip olan çalışan adayı, Çalışma Bakanlığına çalışma izni için başvuru yapabilir.
Yurt dışı çalışma izni başvurusu için ise ikametgah zorunluluğu bulunmamaktadır. Yabancı uyruklu kişi, Türkiye’ye gelmeden önce yaşadığı devlette bulunan bir Türk Temsilciliği üzerinden başvurusunu tamamlayabilir.
Bunun yanında Türkiye’de yer alan çalışacağı kurum ise, Çalışma Bakanlığına başvurusunu iletmelidir. Karşılıklı olarak yapılan başvurularda sonuç olumlu olursa çalışan adayı iş hayatına başlayabilir.
Yabancı uyruklular için çalışma izni alacak firma hangi şartları sağlamalıdır?
Yabancı uyruklu kişilere şart konulan kriterler kadar, işveren kurumun da sağlaması gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Eğer bir firma, bünyesinde yabancı uyruklu kişileri çalıştırmak istiyorsa;
- Öncelikli olarak şirketinin bünyesinde en az 5 Türk uyruklu çalışanı bulundurması gerekmektedir.
- Eğer yabancı uyruklu kişi, çalışacağı firmada ortaklık pozisyonunda yer alacaksa; 1 yıllık olarak öngörülen çalışma izninin son 6 ayında, en az 5 Türk uyruklu personeli sigortalı bir şekilde çalıştırması zorunludur.
- Eğer bir firma içerisinde birden fazla yabancı uyruklu kişi çalıştırılmak isteniyorsa; her yabancı uyruklu kişi için 5 Türk uyruklu personelin çalıştırılması gerekmektedir.
- Firmanın yabancı uyruklu kişi çalıştırması için onaylı elektronik imzası bulunmalıdır.
- Firmada ödenmiş olan sermaye tutarı en az 100.000 TL olmalı ve sürekli olarak artış göstermelidir.
- Brüt olarak hesaplanan satış miktarı 800.000 TL olmalıdır. Eğer ihracat üzerinden bir iş akışı bulunuyorsa da en az 250.000 Dolar miktarında bir satış oranı elde edilmelidir.
Çalışma İzin Türleri Nelerdir?
Çalışma izinleri kendi içerisinde 4 çeşide ayrılmaktadır;
- Süreli Çalışma İzni: Yabancı uyruklu kişi, başvurduğu izinden onay aldıktan sonra 1 yıla kadar çalışma hakkı elde etmektedir. Sonrasında bu sürenin uzatılması için başvuru yapılabilir.
- Süresiz Çalışma İzni: Türkiye’de kesintisiz bir şekilde 8 yıl süreyle ikamet eden ya da 6 yıl süreyle kanuni çalışması bulunan yabancı uyruklu kişilere süresiz çalışma izni verilmektedir.
- Bağımsız Çalışma İzni: Türkiye’de en az 5 yıl ikamet eden yabancı uyruklu kişilerin; kalkınmaya katkı sağlaması ve istihdama olumlu yönden etki etmeleri dahilinde verilen izinlerdir.
- İstisnai Çalışma İzni: Belirli kriterleri sağlayan yabancı uyruklu kişilere, istisnai olarak verilen çalışma izinleridir.
Çalışma İzni Nasıl Uzatılır?
Öncelikli olarak 1 yıl şeklinde verilen çalışma izinlerinin, isteğe bağlı olarak uzatılması için başvuruları yapılabilmektedir. Aynı mesleğe devam etme şartı olmak üzere 3 yıla kadar uzatma olanağı sunulur. Kesintisiz bir şekilde sağlanan kanuni çalışmanın ardından ise istenilen işveren ile çalışmak üzere 6 yıla kadar çalışma izinleri uzatılabilir. Ayrıca işverenin vergi ve SGK borcu olmaması gerekmektedir.
Türkiye'de ikamet eden yabancılar için çalışma izni başvurusu nasıl yapılır?
Üniversitede eğitim gören lisans öğrencilerinin dışında; en az 6 aylık ikamet hakkı bulunan yabancı uyruklu kişiler, başvurularını tamamlayabilir. Çalışma Bakanlığı web sitesinde yer alan online başvuru alanından başvurularını yapabilirler. Daha sonrasında ise bakanlık, istediği belgeleri ayrıntılı olarak inceledikten sonra sonucu iletir.
Yurtdışında ikamet eden yabancılar için çalışma izni başvurusu nasıl yapılır?
Yurtdışında yapılan başvuruların, Türk temsilcilikleri üzerinden yapılması gerekir. Yapılan başvurularda; pasaport ve fotokopisi, çalışma vizesi başvurusunun yer aldığı form, 2 adet vesikalık fotoğraf ve iş sözleşmesinin teslim edilmesi oldukça önemlidir. Sonrasında temsilcilik tarafından verilen referans kodu ile Çalışma Bakanlığı üzerinden online başvurunun yapılması gerekmektedir. Vizeyi almayı başaran çalışan adayları, 90 gün içerisinde Türkiye’ye giriş yapmalıdır.
Yabancı çalışanlar için sigorta prim ücretleri ne kadardır? 2022
Yabancı uyruklu çalışanlara, en az olarak asgari ücret tutarında bir ödeme yapılması gerekmektedir. Asgari ücret tutarı brüt olarak 6,471,0 TL’dir. Bu ücretten çıkan SGK primi ise 2,426,6 TL miktarında hesaplanmaktadır. Bu oranların asgari ücretin 1,5, 3, 4 ve 6,5 katı olarak da hesaplanması yapılabilir.
6375 sayılı kanunun amacı ve kapsamı nedir?
6375 sayılı kanun, uluslararası iş gücüne yönelik düzenlemelerin yapılmasını esas almaktadır. Bu kanunla birlikte yabancı uyruklu kişilere sunulacak olan çalışma hakkına yönelik düzenlemeler yer alır. Çalışma öncesinde alınacak olan çalışma izni ve sonrasında uygulanacak olan tüm işlemler hakkında yükümlülükleri içeren bir kanundur.
Sık Sorulan Sorular
Yabancı Çalışma izni 9a bendi nedir?
Yabancı çalışma izni 9A bendi, yapılan çalışma izni başvurusunun reddedilmesine yönelik esasların ele alınmasıdır. Burada yer alan kriterler tutmaz ise çalışma izni başvurusu reddedilebilir.
Çalışma izni, oturma yerine geçer mi?
Çalışma izni oturum izni olarak kullanılabilmektedir.
Yabancı çalışma izni sorgulama nasıl yapılır?
Yabancı çalışma izni e-Devlet üzerinden sorgulanabilir.
Yabancı uyruklu çalışma hizmeti ücretini kim öder?
Yabancı uyruklu şahsı çalıştırmak isteyen işveren öder.
Türkiye'de işyeri/şirket açmak isteyen yabancıların tabii olduğu zorunlulukları ve süreci anlattığımız Yabancıların Türkiye'de Şirket Kurma Şartları Nelerdir? blog içeriğimize göz atarak süreçle alakalı bilgi edinebilirsiniz.
İşletmenizdeki tüm finansal takip süreçlerini kolaylaştıran yeni nesil Ön Muhasebe ve Finans uygulaması KolayBi'yi 14 gün boyunca ücretsiz deneyin.
.jpeg)
