Tevkifatlı Fatura Nedir? Tevkifat Nasıl Hesaplanır?

Tevkifatlı Fatura Nedir?

Tevkifatlı fatura, ödemelerin belirli bir oranının vergi daireleri tarafından peşin olarak tahsil edilmesi gerektiği durumlarda kesilen faturalardır. Bu faturalarda ödeme tutarının belirli bir oranı, vergi dairelerine önceden ödenir.

Bu ödeme, fatura tutarının belli bir kısmının vergi dairelerine peşin olarak ödenmesi anlamına gelir. Tevkifatlı faturalar, hem Gelir Vergisi Kanunu hem de Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre düzenlenebilir.

Tevkifatlı fatura ise fatura üzerindeki verginin alıcı ve satıcı arasında paylaşılmasıdır. Tevkifatlı fatura, normal ya da irsaliyeli faturayla aynı niteliklere sahiptir. Tevkifatlı faturayı diğer faturalardan ayıran tek özellik, faturada geçen vergi tutarının alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek her iki tarafında vergiye tabii olmasıdır.

Tevkifat Nedir? Hangi Amaçla Alınır?

Tevkifat, maddi (para) konusudaki kesintiler anlamına gelmektedir. Gelir Vergisi Tevkifatı ve KDV Tevkifatı olmak üzere iki çeşit tevkifat vardır. Gelir Vergisi Tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu’nda sayılan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nun belirlediği oranlarda yapılan kesintidir. Gelir Vergisi Tevkifatı oranları Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde yer alır.

‍KDV Tevkifatı ise Kanunda belirli malların alım ve satımı veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, alıcılardan kimi zaman tamamı kimi zaman da kanunda belirlenmiş oranda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine beyan edilip ödenmesidir.

Tevkifat, vergi mevzuatına göre ödemelerin belirli bir oranının önceden kesilerek vergi dairelerine ödenmesi işlemidir. Bu işlem, yasal bir zorunluluk olarak uygulanır ve genellikle ödemelerin yapıldığı kişilerin vergi mükellefiyetine göre belirlenir.

Tevkifat, vergi daireleri tarafından önceden belirlenmiş oranlar doğrultusunda yapılır ve ödemelerin yapıldığı tutarın bir kısmı tevkifat hesabına aktarılır. Bu tutar, ödeme yapan kişinin elindeki nakit akışını azaltırken vergi dairelerinin tahsilatını kolaylaştırır. Vergi denetimlerinde kayıt dışı işlemlerin önüne geçmeyi amaçlar.

KDV Tevkifatı ise Kanunda belirli malların alım ve satımı veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, alıcılardan kimi zaman tamamı kimi zaman da kanunda belirlenmiş oranda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine beyan edilip ödenmesidir.

Tevkifat; Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu gibi vergi kanunlarına göre farklı şekillerde uygulanır. Gelir Vergisi Kanunu'na göre tevkifat; ücretler, serbest meslek faaliyetleri, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları üzerinden uygulanırken Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre belirli mal veya hizmetlerin bedelleri üzerinden uygulanır.

Tevkifatın amacı, vergi tahsilatını kolaylaştırmak ve kayıt dışı işlemlerin önüne geçmektir. Bu nedenle vergi mükellefleri tevkifat yükümlülüklerini yerine getirirken vergi mevzuatına uygun olarak hareket etmek zorundadırlar. Aksi takdirde vergi daireleri tarafından cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Tevkifat Türleri Nelerdir?

Tevkifat, Gelir Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre farklı şekillerde uygulanır. Bu kanunlara göre belirlenen tevkifat oranları, her yılın başında yeniden belirlenerek açıklanır.

Gelir Vergisi Kanunu'na göre tevkifat; ücretler, serbest meslek faaliyetleri, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları üzerinden uygulanır.

Örneğin bir işverenin çalışanına ödediği ücretlerden, serbest meslek sahibinin elde ettiği kazançlardan, menkul sermaye iratlarından veya gayrimenkul sermaye iratlarından vergi tevkifatı yapılır. Bu tevkifatlar, vergi daireleri tarafından belirlenen oranlar doğrultusunda düzenlenir.

Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre ise belirli mal veya hizmetlerin bedelleri üzerinden uygulanır. Özel sektör işletmelerinin kamu kurumlarına mal veya hizmet sağlaması durumunda kamu kurumları tarafından bu mal veya hizmet bedeli üzerinden KDV tevkifatı yapılır. Bu durum, kamunun ödemelerinin kayıt altında tutulmasını sağlar ve kayıt dışı işlemlerin önüne geçer.

Tevkifat türleri, belirli bir yükümlülüğün yerine getirilmesi durumunda ödenmesi gereken vergileri önceden tahsil etmeyi amaçlar. Bu nedenle vergi mükellefleri tevkifat yükümlülüklerini yerine getirirken vergi mevzuatına uygun olarak hareket etmek zorundadırlar. Aksi takdirde vergi daireleri tarafından cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?

Tevkifatlı fatura, hesaplanan KDV miktarının satıcı ve alıcı arasında bölüştürülmesi ve her iki taraftan da tahsil edilmesidir. Böylece KDV sorumluluğu yarı yarıya hem alıcıda hem de satıcı da olmaktadır. Tevkifat oranı önceden tanımlıdır ve 5/10, 9/10 gibi oranlar kullanılabilir. Eğer alıcı tevkifatlı satış faturası düzenlenmesini talep ederse tevkifat oranını da belirtebilir. Bu süreçte mali müşavire danışılabilir.

Örnek Tevkifat Hesaplaması

Örneğin, 1000 TL tutarlı bir satış faturasında, faturaya %18 oranında KDV eklendiğinde ve faturanın KDV tutarı 180 TL olmakta ve genel toplam ise 1180 TL olur. Böylece satışı olarak 180TL katma değer vergisi ödenmemektedir.

Eğer tevkifat var ise ve kullanılan tevkifat oranı 5/10 ise 180TL’lik KDV tutarının 5/10'u yani yarısı 90₺ eder. Bu durumda 90₺’lik bu kısım tevkif edilir ve ödenmesi konusundaki sorumluluk bizden alıcıya geçer. Artık 90₺'lik sorumluluk bizim, kalan 90₺'lik sorumluluk da alıcınındır. Faturanın genel toplamı, bizim için 1180₺'den 1090₺'ye inecektir.

Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?

Tevkifatlı fatura, tevkifat uygulanması gereken durumlarda düzenlenir. Fatura tutarı üzerinden belirli bir oranda tevkifat yapılır. Tevkifat tutarı, fatura tutarından düşülerek ödeme yapılır. Tevkifatlı faturanın istenmesi durumunda hangi oranın tevkifat olarak uygulanacağı hesaplanmalıdır.

Örneğin bir şirket, bir hizmet karşılığında 10.000 TL ödemek zorunda kaldığında ve bu hizmet için %10 tevkifat uygulanması gerektiğinde tevkifatlı fatura düzenlenir. 1.000 TL tevkifat tutarı, ödeme tutarından düşülerek 9.000 TL ödeme yapılır.

Tevkifatlı Fatura Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Tevkifatlı fatura muhasebe kaydı, fatura tutarının kaydedilmesi, tevkifat tutarının ayrı bir hesaba aktarılması ve ödemenin kaydedilmesi şeklinde yapılır.

Yukarıdaki örnekte, tevkifatlı fatura muhasebe kaydı şu şekilde yapılır:

1. Fatura tutarının kaydedilmesi:

• 600 - Hizmet Giderleri (Hesaplanan KDV dahil) 10.000
• 191 - KDV Hesaplanan 2.000
• 331 - Alacaklar (Fatura bedeli) 12.000

Hizmet bedeli 10.000 TL + KDV 2.000 TL = Toplam fatura bedeli 12.000 TL'dir. Bu tutar 600 numaralı hesaba gider kaydedilir. Aynı zamanda 191 numaralı hesaba da KDV tutarı eklenir. Alacaklar hesabına ise fatura bedeli olan 12.000 TL kaydedilir.

2. Tevkifat tutarının ayrı bir hesaba aktarılması:

• 602 - Tevkifat Giderleri 1.000
• 191 - KDV Hesaplanan (Tevkifat KDV'si) 200
• 331 - Alacaklar (Tevkifat Bedeli) 1.200

Tevkifat tutarı olan 1.000 TL, 602 numaralı hesaba gider kaydedilir. Ayrıca tevkifat KDV'si de 191 numaralı hesaba girilir. Tevkifat bedeli, alacaklar hesabına kaydedilir.

3. Ödemenin kaydedilmesi:

• 191 - KDV Hesaplanan 2.000
• 331 - Alacaklar (Fatura bedeli) 12.000
• 331 - Alacaklar (Tevkifat Bedeli) 1.200
• 121 - Nakit Hesabı 8.800

Ödeme yapıldığında ödeme tutarı olan 9.000 TL, 121 numaralı hesaba kaydedilir. Ayrıca fatura bedeli tevkifat bedeli ve tevkifat KDV'si, alacaklar hesabından düşülerek ödeme kaydı yapılır.

Tevkifat Türleri Nelerdir?

Katma Değer Vergisi (KDV) Tevkifatı ve Gelir Vergisi Tevkifatı ile birlikte iki tevkifat türü vardır. Ayrıca vergi tutarının hangi muhattap tarafndan ödeneceğine karar veren tam tevkifat ve kısmi tevkifat türleri de bulunmaktadır.

Gelir vergisi yasasının 94. maddesi gereğince Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen orana göre gelir vergisine kesinti uygulanır. Bu kesintiye gelir vergisi tevkifatı denir. Diğer bir tevkifat türü ise KDV tevkifatıdır. Mal alım satımı veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin, alıcılardan bazen tamamı bazen ise kanunda belirlenen oranda kesinti yapıldıktan sonra satıcıya değil de vergi dairesine ödenmesidir.

Gelir Vergisi Tevkifatı Nedir?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi ile düzenlenerek yürürlüğe koyulan Gelir Vergisi Kanunu uyarınca belirlenen gelir türleri üzerinden alınan kesintiler gelir vergisi tevkifatı olarak adlandırılmaktadır.

Gelir Vergisi Tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu'na göre yapılan tevkifatlardan biridir. Bu tevkifat; ücretler, serbest meslek kazançları, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları üzerinden uygulanır.Gelir Vergisi Tevkifatı oranı, Gelir Vergisi Kanunu'nda belirlenmiştir. Bu oranlar, her yılın başında yeniden belirlenir ve açıklanır.

KDV Tevkifatı Nedir?

KDV Tevkifatı, Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre yapılan tevkifatlardan biridir. Bu tevkifat, belirli işlemler için yapılan ödemeler üzerinden uygulanır. KDV Tevkifatı oranı da Katma Değer Vergisi Kanunu'nda belirlenmiştir ve her yılın başında yeniden belirlenir.

Kimler Tevkifat Yapar?

Tevkifat yapma yükümlülüğü, vergi mükellefi olan işletmeler için geçerlidir. Bu işletmeler, yasal düzenlemelere göre ödemelerini yaparken tevkifat yapmakla yükümlüdürler.

Vergi mükellefi olmayan işletmeler ise tevkifat yapma yükümlülüğüne sahip değillerdir. Ancak vergi mükellefi olmayan bir işletme, vergi mükellefi bir kişi veya işletmeye ödeme yaptığında vergi mükellefi kişi veya işletme tarafından tevkifat yapılması gerekebilir.

Tevkifat yapma yükümlülüğü, işletmenin faaliyet alanına ve ödeme yaptığı kişinin mükellefiyetine göre değişiklik gösterir. Örneğin bir işverenin çalışanına ödediği ücretlerden tevkifat yapması gerekiyorsa işverenin vergi mükellefi olması yeterlidir. Ancak bir işletmenin bir hizmet karşılığında ödeme yapması durumunda hem işletmenin hem de hizmeti sağlayan kişinin vergi mükellefi olması gerekebilir.

Tevkifat yapma yükümlülüğü, vergi mevzuatında açıkça belirtilen durumlar için geçerlidir. Bu nedenle işletmelerin ödemeleri yaparken hangi durumlarda tevkifat yapmaları gerektiğini bilmesi ve vergi mevzuatına uygun hareket etmeleri önemlidir. Aksi takdirde vergi daireleri tarafından cezai yaptırımlarla karşılaşılabilir.
Aşağıdaki kurum, kuruluş ve işletmeler tevkifat yapmaktadırlar;

• Genel bütçe içinde yer alan; daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların teşkil ettikleri birlikler,
• Döner sermaye ile çalışan kuruluşlar,
• Kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşları,
• Kanunla kurulan ya da tüzel kişiliği bulunan emekli ve yardım sandıkları,
• Bankalar,
• Kamu İktisadi Kuruluşları ve İktisadi Devlet Teşekkülleri,
• Özelleştirme kapsamında yer alan kuruluşlar,
• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler ,vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda olan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletmeler,
• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler yapmaktadır.

Tevkifatlı Fatura Hangi Durumlarda Kesilir?

Tevkifatlı fatura, belirli işlemler için ödemeler yapıldığında kesilir ve ödemenin bir kısmı vergi dairelerine önceden tahsil edilir. Bu nedenle tevkifatlı fatura düzenlenmesi yasal bir zorunluluktur ve vergi mevzuatına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu'na göre tevkifatlı fatura; ücretler, serbest meslek faaliyetleri, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları için kesilir. Örneğin bir işverenin çalışanına ödediği ücretlerden tevkifat yapılması gerekiyorsa ücret ödemesi sırasında tevkifatlı fatura düzenlenir.

Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre ise tevkifatlı fatura, belirli mal veya hizmetlerin bedelleri üzerinden kesilir. Bu durumda belirli mal veya hizmetlerin bedeli KDV tevkifatına tabi tutulur ve ödemelerin yapıldığı tutarın bir kısmı tevkifat hesabına aktarılır.

Örneğin özel sektör işletmelerinin kamu kurumlarına mal veya hizmet sağlaması durumunda kamu kurumları tarafından bu mal veya hizmet bedeli üzerinden KDV tevkifatı yapılır ve tevkifatlı fatura düzenlenir.

Tevkifatlı fatura, işletmeler tarafından ödeme yapıldığında düzenlenir ve ödeme yapılan tutarın belirli bir oranı vergi dairelerine ödenir. Bu nedenle tevkifatlı fatura düzenleme işlemi yasal bir zorunluluktur ve vergi mevzuatına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Aksi takdirde vergi daireleri tarafından cezai yaptırımlarla karşılaşılabilir.

Tevkifat Hangi İşlemlerde Uygulanır?

Tevkifatlı fatura, her ürün ve hizmet satışında uygulanmamaktadır. Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen işlemler için tevkifat uygulanabilir. Tevkifat uygulanabilen hizmetleri:

• Belirli yapım işleri ve bunlara ait mühendislik – mimarlık hizmetleri,
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
• Özel güvenlik hizmetleri,
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ilişkin tamirat, bakım ve onarım hizmetleri,
• Yemek servisi,
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri,
• Yapı denetim hizmetleri

Tevkifatlı fatura düzenlemenin KolayBi Yolu Var!

KolayBi' Ön Muhasebe Programı ile birlikte, tevkifatlı fatura düzenleyebilir tarafınıza iletilen farklı tevkifat oranlarındaki faturaları kolaylıkla içeri aktarabilir, anbean takip edebilirsiniz. KolayBi' Ön Muhasebe Programını şimdi 14 gün ücretiz deneyebilir, memnun kalırsanız abone olabilirsiniz.

KolayBi' Ön Muhasebe Programında Tevkifatlı Fatura Oluşturma

KolayBi' arayüzünde "Satış Yönetimi" kısmından Satış Faturaları, Satış İrsaliyeleri, Sipariş veya Satış proforması oluştururken "+Tevkifat Ekle" butonundan tevkifatlı faturanızı rahatlıkla oluşturabilirsiniz. Şimdi 14 Gün Ücretsiz deneyerek dilediğiniz yerden faturalarınızı oluşturabilirsiniz.