Stok yönetimi, işletmelerin üretim, dağıtım ve depo süreçlerini daha verimli ve karlı hale getirebilmek için ürün ve malzeme stoklarını takip etme ve kontrol etme sürecidir. Bu yazıda stok yönetiminin önemini, nasıl yapıldığını ve işletmelere sağladığı faydaları ele alacağız.
Stok Yönetimi Nedir?
Stok, işletmelerin günlük operasyonlarını sürdürebilmek ve müşteri taleplerini karşılayabilmek için elinde bulundurduğu ürün ve malzemelerin tümüdür. Stoklar, işletmelerin süreçlerinde kilit bir rol oynar ve bu nedenle doğru stok yönetimi, işletmelerin başarısı için hayati öneme sahiptir. Stoklar, aşağıda açıklanan çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir:
- Ham madde: Ham madde, işletmelerin üretim süreçlerinde kullanmak üzere tedarik ettiği ve işlenmemiş malzemelerdir. Bu malzemeler, işletmelerin üretim süreçlerinde dönüştürülerek son ürünlerin oluşturulmasına katkıda bulunur.
- Yarı Mamul: Yarı mamul, üretim sürecinde ham maddeye yapılan işlemler sonucunda ortaya çıkan ve henüz tamamlanmamış ürünlerdir. Bu ürünler, üretim sürecinin sonraki aşamalarında daha fazla işleme tabi tutulacak ve son ürüne dönüştürülecektir.
- Mamul: Mamul, işletmelerin üretim süreçlerinin sonunda ortaya çıkan ve tüketicilere satılmak üzere hazır olan ürünlerdir. Mamuller, işletmelerin ana gelir kaynağıdır ve doğru stok yönetimi, işletmelerin bu ürünleri en uygun zamanda ve miktarda müşterilere sunmasına yardımcı olur.
- Yedek Parça ve Aksesuarlar: İşletmeler, üretim süreçlerinde kullanılan makinelerin ve ekipmanların bakımı ve onarımı için yedek parça ve aksesuar stokları da bulundurabilir. Bu stoklar, süreçlerin aksamadan devam etmesini sağlayarak işletmelerin verimliliğini artırır.
- Sezonluk Stoklar: Bazı işletmeler, belirli dönemlerde artan talebi karşılamak için sezonluk stoklar bulundurur. Bu stoklar, özellikle perakende sektöründe önemlidir ve doğru yönetildiğinde işletmelerin talep dalgalanmalarına uyum sağlamasına yardımcı olur.
Stokların doğru yönetimi, işletmelerin maliyetlerini azaltmaya, süreçlerini optimize etmeye ve müşteri memnuniyetini artırmaya yardımcı olur. Bu nedenle, işletmelerin stoklarını sınıflandırarak ve yöneterek başarılı bir envanter yönetimi süreci oluşturması önemlidir.
İşletmelerin doğru zamanda doğru miktarda mamul, yarı mamul veya hammaddeyi bulundurmasını sağlayan kontrol mekanizmasına stok yönetimi denir. Stok yönetimi yapılırken üretim veya satış planları esas alınır. Bu planlar doğrultusunda optimum stok miktarı belirlenerek ekstra maliyetten kaçınılır.
Depo takip programının kullanımı ve depo takip süreçleri ile ilgili yazımız Depo Takip Programı Nedir? Avantajları Nelerdir? içeriğimiz ile depo yönetimi hakkında detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.
Stoklar kendi içinde hammadde, mamul ve yarı mamul stoku olmak üzere üçe ayrılır:
1) Ham Madde Stokları
Üretim yapan işletmeler için hammadde stoku çok önemlidir. Bir işletmede üretilen bir ürün başka bir işletme için hammadde yerine geçebilmektedir.
Hammadde stokunu etkileyen faktörler:
- Mevsim
- Planlar
- Toptan alımdaki fırsatlar
- Depo maliyeti
- Hammaddenin ömrü
2) Yarı Mamul Stokları
Öncesinde üretim sürecine girmiş; ancak son haline ulaşmamış ürünlere yarı mamul denir. Çok aşamalı üretim modüllerinde, aşamalardan herhangi birinde çıkabilecek bir problem üretim sürecinin sonlanamaması anlamına gelebilir. Bu sebeple bu tarz üretim modüllerinde her bir aşama için stokta yarı mamul bekletilir. Böylece bir sorun çıksa bile stoktaki yarı mamuller kullanılarak üretim sonuçlandırılır.
- Üretim modülünün aşamaları ve uzunluğu
- Üretilecek ürün miktarı ve maliyetleri
Yarı Mamul stokunu etkileyen faktörler:
3) Mamul Stokları
Üretim sürecini bitirmiş, satışa ve teslimata hazır ürünlere mamul denir. Örneğin: buzdolabı, çamaşır makinesi, ütü, kıyafet...
Mamul stokunu etkileyen faktörler:
- Satış hacmi
- Depo imkanları
- Mamulün stoka elverişliliği
Stok takibi yapmak, KOBİ'nin işlevini yürütebilmek ve satışını sağlamak için aldığı ya da satılacak ürünü üretmek için tükettiği malzemelerin düzenli bir şekilde tutulmasıdır.
Bu tutulan kayıt amacı işletmenin karlılık oranını arttırmak için stok ve üretim maliyetlerini en aza indirecek stoklama seviyesini tutturmaktır. Bunun yanında talep hızını yükseltmek, etkin bir tedarikçi zinciri oluşturmak, devamlı ve düşük maliyetli alım sağlamak stok takibinin en önemli ve KOBİ'ler için en gerekli durumdur.
Stok takip ile alınan ürünler, satılan ürünler bilgisayar ekran özelinde izlenmektedir. İstendiği takdirde kağıt üzerine döküm alınabilmektedir. Ürüne ait bilgiler, cari hesap bilgileri tablo dökümü şeklinde alınabilmektedir.
Özellikle günümüzdeki dijital süreçlerin gelişimiyle birlikte, stok takibini profesyonel ve güvenilir bir şekilde yapmanın ne kadar önemli olduğunu anlamış bulunmaktayız. Bunu en ideal şekilde yapmanın yolu da stok takibine yönelik hazırlanmış yazılımları kullanmaktır.
İster stok takip modülünde bulunan muhasebe programlarını değerlendirerek, ister stok takip yazılım programları kullanarak, işletmenize bu anlamda yatırım yapmayı ihmal etmeyin. KolayBi' desteği, etkili stok takibi yapmak için en önemli yardımcınız olacaktır. KolayBi', cari hesap takibi, banka entegrasyonu, Stok Yönetimi ve Takibi olmak üzere geniş bir seçenek yelpazesi sunar.
Stok Yönetimi Nasıl Yapılır?
Stok yönetimi, işletmelerin stoklarını etkili bir şekilde kontrol etmelerini sağlar. İyi bir stok yönetimi için aşağıdaki adımları izlemelisiniz:
- Stokların Tespiti: İşletmenizde bulunan stokları belirleyin. Bu, mevcut envanterinizi analiz etmeye ve gelecekteki talebi tahmin etmeye yardımcı olacaktır.
- Stok Kategorizasyonu: Stoklarınızı önem ve değer açısından kategorilere ayırın. ABC analizi gibi yöntemler, stokların yönetiminde öncelik belirlemeye yardımcı olur.
- Stok Takibi: Stoklarınızı sürekli olarak izleyin. Ürünlerin son kullanma tarihleri, stok düzeyleri ve dönüşüm hızları gibi önemli verileri takip edin.
- Minimum ve Maksimum Stok Düzeylerinin Belirlenmesi: Stokların elde tutulması gereken minimum ve maksimum düzeylerini belirleyin. Bu, stokların gereğinden fazla veya az tutulmasını önler.
- Tedarik Zinciri Yönetimi: Tedarikçilerle iyi ilişkiler kurarak ve sipariş süreçlerini optimize ederek tedarik zincirinin verimliliğini artırın.
İşletmelerin Stok Tutma Nedenleri Nelerdir?
İşletmeler, stok tutmalarının çeşitli nedenleri vardır. Stok takibi ile işletmeler, karşılaşacağı stok/depo krizlerinde, ani müdahalelerde bulunabilir, çeşitli birimler arasında etkili şekilde iletişim süreçlerini yürütebilirler.
Talep Tahminlerine Yanıt: İşletmeler, müşterilerin taleplerine hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermek için stoklarını kullanır.
Üretim Süreçlerini Destekleme: İşletmeler, üretim süreçlerini aksamadan sürdürmek için stoklarını kullanır.
Tedarik Zinciri Risklerini Azaltma: Stoklar, tedarikçi problemleri, doğal afetler veya diğer dış faktörler nedeniyle tedarik zincirinde yaşanan aksamaları gidermeye yardımcı olur.
Sezonluk Talep Dalgalanmalarına Hazırlık: İşletmeler, sezonluk talep dalgalanmalarına hazırlıklı olmak için stoklarını kullanır.
Fiyat Dalgalanmalarından Korunma: İşletmeler, ham madde fiyatlarının gelecekte yükseleceğini düşündüklerinde, maliyetleri sabitlemek için stoklarını kullanır.
Stok Takibi'nin KOBİ'lere Avantajı
Başarılı bir işletme işletmenin kendi içerisindeki düzenin doğru bir şekilde sağlanması ile başlar. Gerek normal gerekse e-ticaret işletmeleri düzenli bir iş alanına sahip olmalı ve de sorunsuz bir şekilde akışı sağlayabilmelidir.
İşletme kurmak kolaydır ancak sorunsuz bir işletme kurmak hiç de kolay değildir. Günümüzde işletmeler öncelikle pazarlamaya ağırlık vererek ürün satımını arttırmaya yönelmiş olsalar da kullanıcılar ile yaşanabilecek stok kaynaklı sorunlar sahip olunan itibarın kısa sürede bozulması en çok rastlanan durumdur. Bu nedenle profesyonel stok takibi önemlidir. KolayBi' ile bütün işlemlerini, stok takibi gerçekleştirmek için geç kalmadınız.
Stok Yönetiminin Maliyeti Nedir?
Stok yönetiminin maliyeti, işletmelerin stoklarını yönetmek için harcadığı toplam tutarı ifade eder. Bu maliyetler şunları içerir:
- Stok Taşıma Maliyetleri: Stokların depolanması, sigorta ve güvenlik gibi harcamaları içerir.
- Sipariş ve Yeniden Sipariş Maliyetleri: Stokların tedarik edilmesi ve yeniden sipariş verilmesi için yapılan harcamaları içerir.
- Stok Seviyesi Maliyetleri: Stokların fazla veya yetersiz tutulmasından kaynaklanan maliyetleri içerir.
- İdari ve Operasyonel Maliyetler: Stok yönetimi ile ilgili işlemlerin ve süreçlerin gerçekleştirilmesi için yapılan harcamaları içerir.
Online Stok Yönetiminin İşletmelere Faydaları Nelerdir?
Online stok yönetimi, işletmelerin stoklarını dijital ortamda yönetmelerini sağlayan bir süreçtir. İşletmeler için online stok yönetiminin faydaları şunlardır:
- Verimlilik Artışı: Online stok yönetimi, işlemlerin otomatikleştirilmesi ve süreçlerin hızlandırılması sayesinde işletmelerin verimliliğini artırır.
- Daha İyi Kararlar: Gerçek zamanlı stok verilerine erişim, işletmelerin daha iyi ve hızlı kararlar almasını sağlar.
- Maliyet Azaltma: Otomatikleştirilmiş süreçler ve daha iyi stok kontrolü sayesinde stok yönetiminin maliyetleri azaltılır.
- Daha İyi Müşteri Hizmetleri: Online stok yönetimi, müşterilere daha hızlı ve doğru hizmet sunarak müşteri memnuniyetini artırır.
- Esneklik ve Ölçeklenebilirlik: Online stok yönetimi sistemleri, işletmelerin büyüme ve değişim süreçlerine kolayca uyum sağlamalarını ve sistemlerini ölçeklendirmelerini sağlar.
- Entegrasyon Kolaylığı: Online stok yönetimi sistemleri, işletmelerin mevcut muhasebe, satış ve lojistik sistemleri ile kolayca entegre olur.
- Uzaktan Erişim: Online stok yönetimi, işletme sahiplerinin ve çalışanlarının herhangi bir yerden stok durumunu ve bilgilerini kontrol etmelerine olanak tanır.
- Azalan Hatalar: Otomatikleştirilmiş süreçler ve daha doğru veri girişi sayesinde, manuel stok yönetiminde yapılan hataların önüne geçilir.
- Çeviklik: Online stok yönetimi, işletmelerin piyasadaki değişikliklere ve talep dalgalanmalarına daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermesine yardımcı olur.
- Sürdürülebilirlik: Dijital ortamda gerçekleştirilen stok yönetimi, kağıt kullanımını azaltarak çevreye olan etkisini en aza indirir.
Sonuç olarak, stok yönetimi, işletmelerin ürün ve malzeme stoklarını etkili bir şekilde kontrol etmelerini sağlayarak süreçlerini daha verimli ve karlı hale getirir. Online stok yönetimi ise, işletmelerin stoklarını dijital ortamda yönetmelerini sağlayarak daha hızlı, doğru ve maliyet-etkin bir yönetim süreci sunar.
Bu nedenle, işletmelerin hem rekabet güçlerini artırmak hem de müşteri memnuniyetini sağlamak için stok yönetimine önem vermesi ve online stok yönetimi sistemlerini benimsemesi büyük önem taşır.
Stok Yönetimi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Stok Yönetiminin Avantajları
- Üretim, satın alma ve finansman birimleri arasında iş birliği sağlar.
- Tedarik ve satış faaliyetlerini düzene sokar.
- Ham madde ve mamul kaybı minimum seviyeye iner.
- Üretim süreçlerinin yönetimi kolaylaşır. Ham madde veya ürün eksiliği yüzünden üretim aksamaz.
- Mevsimlere göre stok miktarlarının belirlenmesi ve bu doğrultuda optimum sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Stok Yönetiminin Dezavantajları
- Stok bulundurmanın da bir maliyeti vardır. Bu nedenle masraflar artabilir.
- Stoklara bağlanmış sebep nedeni ile para/nakit diğer kaynaklar için kullanılamaz.
- Depolanan ürün -özellikle elektronikse- yerine yenisi çıktığında elde kalır.
- Stoku tutulan ürünün fiyatı sabit değilse, zaman zaman fiyat değişikliklerine oranla kar veya zarar yaşanabilir.
KolayBi' Ön Muhasebe Programı Stok Yönetimi ile İşletmenizi Dijitalleştirin!
KolayBi' sayesinde stok yönetimi çok daha kolay! KolayBi' ön muhasebe programının sağladığı ayrıcalıklar:
- Ürün ve hizmetlere benzersiz kodlar belirleme ve depoda bulunan ürünlerle eşleştirme
- Ürünlere başlangıç miktarı belirleme
- Ürünler için kritik seviye belirleme (Bu sayede ürününüz kritik seviyeye düştüğünde KolayBi' sizi uyarsın.)
- Ürünlere alış ve satış birimlerini belirleme
- Ürünün satışında uygulanacak vergi oranını belirleme
- Ürünün satışında uygulanacak indirim oranını belirleme
Hemen KolayBi'li olun, Stok Yönetiminizde ve bütün finansal süreçlerinizde KolayBi' Ön Muhasebe Uygulamasını 14 Gün Ücretsiz Deneyin!
.jpg)
.jpeg)
