Müstahsil Makbuzu Nedir?
Müstahsil, kelime kökeni Arapçadan gelmektedir ve ‘üretici’ anlamını taşır. Müstahsil makbuzu ise “üreticinin satış belgesi” anlamına gelmektedir. Müstahsil makbuzu, üretici çiftçiler ile alakalı bir belgedir. Üretici çiftçi eğer ürettiği ürünlerin satışını gerçekleştirecek ise bu satış için müstahsil makbuzu hazırlanması gerekir.
Defter tutan çiftçi ya da toptancıların, defter tutmayan çiftçilerden ürün satın aldıklarında düzenlenen belgeye müstahsil makbuzu denilir. Bu belge, satın alma işleminde düzenlendiği için ticari sıfatını taşır ve “ticari belge” olarak ifade edilir. İmzalatılan belgenin kopyası makbuzu kesende(işletmeci), aslı ise defter tutmayanda(çiftçi) kalır.
e-Müstahsil Makbuzu(e-MM) Nedir?
e-Müstahsil Makbuzu yani e-MM, e-ortamda düzenlenir ve elektronik sertifika ile imzalanır. e-MM’nin en az bir nüsha çıktısı alınmalı ve her iki tarafça ıslak imza ile imzalanmalıdır. Bu belge, satıcı çiftçiye verilerek çiftçi tarafından kağıt belge ile e-MM’nin tüccar nüshası elektronik sertifika ile imzalı olarak e-ortamda muhafaza edilmektedir.
e-Müstahsil Makbuzunda Bulunması Gerken Bilgiler Nelerdir?
• Ürünü satın alan kişinin; adı, soyadı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası (VKN) ve adresi
• Malı satan çiftçi veya tüccarın; adı, soyadı, kimlik numarası ve ikametgahı
• Satın alınan ürünün; türü, miktarı, bedeli, vergi ve diğer kesintilerin tutarı
• Belgenin düzenlenme tarihi ve zamanı
e-MM üzerinde, GİB sistemlerinden e-ortamda sorgulanması ve doğrulanması için karekod veya barkod gerekmektedir. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici cihazlardan e-MM bilgileri de ihtiva eden e-MM Bilgi Fişinin, iki nüsha halinde üretilmesi ve taraflarca imzalanması halinde bilgi fişi nüshaları da e-MM’nin kâğıt nüshaları yerine geçmektedir.
Müstahsil Makbuzu Nasıl Doldurulur ve Kesilir?
Müstahsil Makbuzu, satın alınan ürünler ile ilgili mali bilgiler içermektedir. Müstahsil makbuzunun hazırlanması için belli bir şekil yoktur fakat Vergi Usul Kanunu Madde 235’te bulunması gereken şartları yer alır. Müstahsil makbuzu kesildiği zaman iki nüsha olarak hazırlanmalı ve en az aşağıda sıralanmış bilgileri içermelidir:
• Tarih,
• Satın alan tüccar ya da çiftçi ad soyadı,
• Unvan ve adres bilgileri,
• Satın alınan malın cinsi,
• Miktarı gibi bilgiler şeklinde sıralanmaktadır.
Müstahsil Makbuzu Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Müstahsil makbuzunda Gelir Vergisi Kesintisi yani stopaj yapmak için defter tutmayan çiftçilerden alınan ürünler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu Madde 94’e göre gelir vergisi kesilerek kalan satıcıya ödenmelidir.
Örnek verirsek, defter tutmak mecburiyetinde olan bir tüccar gerçek usulde vergiye tabi olmayan bir çiftçiden hububat aldığını varsayalım. Eğer işletme bu işlemi ticaret borsasına tescil ettirmemişse stopaj kesinti oranı %2 olur. Tescil ettirirse %1 oranında stopaj ödemesi gerekir. Eğer makbuz tutarı azsa ya da tescil ettirmeye değmeyecek sayıda belge varsa tescile gerek yoktur.
2023 Yılı Müstahsil Makbuzu Stopaj Oranları Nedir?
Müstahsil makbuzu stopaj oranları:
Hayvansal ürünler için%2
Zirai ürünler için %4
Çiftçi borsaya kayıtlıysa %1
Çiftçi borsaya kayıtlı değilse %2 şeklindedir.
Müstahsil makbuzu nereden alınır?
Müstahsil makbuzu, gider pusulasında uygulanan kurallara göre iki şekilde temin edilir: Noterlerden veya maliyenin anlaşmalı matbaalarından.
e-Müstahsil Makbuzu Zorunlu mudur?
Basit usulde vergilendirilen çiftçi ve tüccarların, 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren e-Müstahsil Makbuzu (e-MM) kullanması zorunlu tutulmuştur.
.jpg)
