Gelir Gider Takibi Nedir? Nasıl Tablolaştırılır?

Gelir Gider Takibi Nedir?

Şirket kurulduktan sonra belli başlı giderler, gelirler oluşmaya başlar ve bunların takibe alınması gerekir. Gelir gider takibi titizlikle yapılması ve analizlerinin doğru yapılması gerekmektedir. Eğer düzenli gelir gider takibi yapılmazsa şirkete ait hedefler tutmayabilir ve yasal olarak da bazı sıkıntıların yaşanmasına sebebiyet verebilir. Şirketler kazanç sağlamak amacıyla kurulduğu için gerçek ve net kazancın belirlenmesi için giderlerin toplam brüt kazançtan düşürülerek hesaplanması gerekmektedir. 

‍KolayBi' ile gelir gider takibi artık çok kolay, şimdi ücretsiz deneyin!

Giderler:

Giderler hem muhasebe kayıtlarından takip edilir hem de bütçeleme yapılarak kesin olarak yapılacak olan giderlerin hesaplanması ile bulunur. Bütçeleme yapılırken resmi yapılacak giderler (vergi, harç ve benzeri) yaklaşık olarak hesaplanır, kira, personel, fatura gibi sabit giderler aylık ortalama da hesaplanır ve diğer sabit giderler olarak belirlenen konferans katılım, sponsorluk gibi ödemeler de bütçeye eklenerek giderler hesabı yaklaşık olarak hesaplanır.

Gelirler:

Gelirler de yapılan işler, alınan siparişler ve tahmini yapılabilecek işlerden kazanılacak olan tutarlar hesaplanarak bütçeye eklenir. Böylelikle gelir gider arasındaki fark yaklaşık rakamlar ile belirlenerek hedefler oluşturulur. Bu hedefleri gerçekleştirmek için gelir hesaplamaları ve gider hesaplamaları doğru yapılmalıdır.

Bu takip bu durumda önem arz etmekte ve bütçelemeyi, hedefleri gerçekleştirebilmek için gereksiz giderler iptal edilir, fazla görünen giderler incelenir ve eğer düşürülme imkanı varsa düşürülür. Bunların hepsi şirketin büyümesi, kar elde etmesi ve zarardan kaçınılması için yapılan takiplerdir.

Gelir ve giderler finans departmanı tarafından düzenli olarak kayda alınmakta ve bu kayıtlardan raporlar oluşturulmaktadır. Kayıtlar işleme alırken dönemsel ilkesi ön planda tutulmalı ve tarihler düzenli olarak girilmelidir. Böylelikle kayıtlar zamanında girildiği için aylık planlamalar daha kolay yapılabilir ve gelir gider hesabı da aylık bazda doğru analiz edilebilmektedir. Ayrıca resmi olarak da kayıtların işleme alındıkları aya göre kayda alınması gerekmektedir.

KolayBi' ile gelir gider takibinizi yapabileceğiniz gibi proje gelir gider takibinizi de yapabilirsiniz. Bu pratik özellikler ile daha az çabayla daha çok verim sağlayabilirsiniz.

KOBİ'ler için Gelir Gider Takibinin Önemi

Büyük Orta ya da Küçük işletmeler, hem gelirleri hem de giderleri hakkında tam ve eksiksiz bir anlayışa sahip olmak zorundadırlar.

Bu nedenle hem gelirleri hem de giderleri de takip etmek büyük önem taşımaktadır. İşletmelerin sürdürülebilir kalmalarına kalmanıza yardımcı olur, vergi dönemine hazırlıklı olmanızı sağlar ve mali durumunuzu yönetmenize yönelik net bir yaklaşımla işletmelerin kalite puanlarını artırır.

Gelir ve giderlerinizi düzenli olarak takip etmek, finansal durumunuzu güncel tutmanıza yardımcı olur. İşletmenizin geleceğe yönelik durumları hakkında tahminde bulunmak ya da öngörüler üretmek yerine, finansal olarak ne durumda olduğunuzu anlayabilirsiniz.

İlgili içerik: İşletme gideri gösterirken nelere dikkat edilmelidir?‍

Gelir Gider Takibi İçin İç Kontrol Mekanizması

Gelir gider takibi ayrıca iç kontrol ile de denetime tabi olmalı ki belli gelir gider kalemlerinde sıkıntı yaşanmasın ve kontrol altında tutulabilsin. Giderler özellikle takibe alınmazsa bütçeyi aşabilir ve hedeflenen karın oranını etkileyebilecek duruma geçebilir. Bu yüzden iç kontrol aslında gerekliliktir. İşletme içerisinde iç kontrol mekanizmalarını etkin kılmak, işletme süreçlerinde, ortak ve istikrarlı mali işler kontrol hedeflerinin olduğuna emin olmak için atılması gereken bir adımdır. Bu sayede; gelir, gider süreçlerinin; etkili ve verimli bir biçimde yönetilmesini sağlamayı kolaylaştırmaktadır.

Gelir Gider Tablosu Nedir?

Gelir gider tablosu; bir işletmenin belirli bir zaman aralığındaki gelir ve giderlerini gösterir. Gelir gider tablosunda işletmenin belirli bir periyodda elde ettiği kazançlar ve harcamalar görünür. Gelir ve giderler sonucu işletmenin bu periyodda ne kadar kâr ve zararının olduğu Gelir gider tablosunda belirtilir. Diğer bir deyişle Gelir gider tablosu, işletmenin belirli zaman aralığında gerçekleştirdiği faaliyetlerin dökümünü göstermektedir.

Gelir gider tablosu, mali tablolar ilkelerine uygun olarak hazırlanmalıdır. Tek düzen formlar şeklinde hazırlanarak işletmelerin kolayca yararlanması sağlanır. İki tür Gelir gider tablosu vardır, bunlar; hesap tipi gelir tablosu ve rapor tipi gelir tablosudur.

Hesap tipi gelir gider tablosunun sol tarafında giderler, sağ tarafında gelirler bulunur. Rapor tipi, gelir gider tablosunda ise gelir ve giderler raporlanarak listelenmiştir. Her iki tablo tipiyle işletmenin gelişimi ve kâr marjı hesaplamasına katkı sağlanır.

Gelir tablosu belirli gruplara ayrılır, bunlar; net kâr veya net zarar, brüt satış kârı ve faaliyet kârı şeklindedir. Bir gelir tablosunda yer alan bu kalemler arasında hesaba geçirme olmamaktadır. Tutarı bulunmayan kalemlerin Gelir gider tablosuna yansıtılması gerekmemektedir. Tutarsız kalemlerin Gelir gider tablosunda yer almaması gerekir.

Gelir Gider Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Gelir gider tablosu, mali tablolar ilkelerine uygun olarak düzenlenmelidir. Tablo düzenlenirken esas faaliyetlerden sağlanan gelirler ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyetlerden sağlanan gelirler birbirinden ayrı olarak gösterilir. Diğer yandan temel faaliyetler için yapılan giderler ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyet giderleri ve süreklilik göstermeyen olağandışı giderler de birbirinden ayrı olarak gösterilir.

Gelir gider tablosunda işletmenin yıl içerisinde elde ettiği gelirler; 6 ile başlayan gelir hesaplarının alacağına, giderler ise 7 ile başlayan gider hesaplarının borcuna yazılır. Tabloyu düzenleyebilmek için dönem sonlarında dönem sonu envanter işlemleri tamamlanır ve satılan malların maliyet kaydı yapılır. Gider hesapları ile yansıtma hesapları kullanılarak 6 ile başlayan gelir gider tablosundaki ilgili gider hesaplarına aktarılarak kapatılır. Bütün gelir ve gider hesapları, 6 ile başlayan gelir gider tablosu hesaplarında toplandığı zaman gelir gider tablosu düzenlenir. Ardından 6 ile başlayan tüm gelir ve gider hesapları, ‘Dönem Kar ve Zarar Hesabı’na devredilerek kapatılır.

Aylık Gelir Gider Tablosu Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Gelir gider tablosu hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunur, bunlar aşağıdaki gibidir:

• Gelir gider tablosu, mali tablolar ilkelerinin esasına göre hazırlanmalıdır.
• İşletmelerin kıyaslama yaparken zamandan tasarruf etmek için gelir gider tablosunu kolay anlaşılabilir ve açık bir şekilde hazırlaması gerekir.
• Gelir gider tablosunda gelir ve giderlerin tümü süreklilik gösteren veya göstermeyen şeklinde yazılır. Ek olarak tabloda olağan ve olağandışı gelir, gider, kâr ve zarar bilgileri de bulunur.
• Finansman giderleri için ayrı bir tablo düzenlenir.
• Olağan ve olağandışı giderlerin hepsi ayrı ayrı belirtilir.
• İşletmenin aynı yıl içindeki gelirleri 6 sayısıyla başlayan hesaplarda alacak kısmına, giderleri ise 7 sayısıyla başlayan hesaplarda gider kısmına yazılır.
• Gelir gider tablosunda dönem sonuna ait envanter işlemleri yapılır ve satılan bütün mallar kaydedilir. Daha sonra gider hesapları yapılır. 6 sayısıyla başlayan gelir tablosundaki gider hesaplarına yansıtma hesaplarının kullanımı aktarılır. Daha sonra bu hesap kapatılır.
• 6 sayısıyla başlayan bütün gelir ve giderlere ait hesaplar kar ve zarar hesaplarına taktarılır. Sonrasında bu hesap kapatılır.

Gelir Gider Tablosunda Hangi Bilgiler Yer Almalıdır?

Bir gelir gider tablosunda olması gereken temel bilgiler ve detaylar aşağıdaki gibidir:

• Net satış bilgisi,
• Brüt satış bilgisi,
• Satışlara ait indirimler,
• Maliyet bilgisi,
• Faaliyetlere ait giderler,
• Faaliyetlerden elde edilen kar ya da zarar bilgisi,
• Diğer faaliyetlere ait olağan gelirler,
• Diğer faaliyetlere ait olağan giderler,
• Olağan kar ya da olağan zarar,
• Olağandışı gelir bilgisi,
• Olağandışı gider bilgisi,
• Finansmana ait giderler,
• Dönemsel kar ya da zarar ve
• Vergi ödemeleri

Gelir Gider Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gelir gider tablosu hazırlanırken uyulması gereken gelir tablosu ilkeleri aşağıdaki gibidir:

• Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve kârlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarından fazla veya az gösterilmemelidir. Belli bir dönem veya dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem veya dönemlerin başında ve sonunda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.
• Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır. Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.
• Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payı ayrılmalıdır.
• Maliyetler: maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkuk ettirilip, dağıtılmalıdır.
• Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kâr ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir.
  Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve niteliktekiler dışında kalanlar, dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.
• Karşılıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait kârı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır.
• Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir.
• Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden, şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelir ve kârlar için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz; dipnotlarda açıklama yapılır.

Diğer çeriklerimize göz atabilirsiniz:

Gelir Belgesi Nedir? Gelir Belgesi Nereden Alınır?‍

Cari Hesap Nedir? Cari Hesap Takibi Nasıl Yapılır?‍