Fizibilite çalışması; bir girişim, veya proje yapmaya karar verme süreci boyunca hem teknik hem finansal açılardan gerekli araştırmalar ile değerlendirme yapılmasıdır. Olası problemler ve tehditler araştırılarak yatırımın istenilen hedefe ulaşıp ulaşamayacağı, kar getirip getirmeyeceği öngörülmeye çalışılır. Değerlendirme sonucunda karlı bulunan fikirler için "fizibilite" denir. Fizibilite çalışması doğru kararın verilebilmesi için yapılması gereken en önemli çalışmalardan biridir.
Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır?
Fiziblite kelimesi, ingilizce ''feasible' kelimesinden geçmiştir. Türkçe karşılığı ''uygulanabilir, yapılabilir'' olarak çevrilen fizibilite çalışması , bir plan veya yöntemin uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi olarak uygulanmaktadır.
Fiziblite çalışması, gerçekleştirilmek istenen projenin, işletmenin uzun vadeli başarısı için faydalı olup olmadığını belirlemek için; güçlü yönleri, zayıf yönleri, fırsatları ve tehditleri analiz ederek ortaya konan raporun bütününü kapsar. Ayrıca fiziblite çalışmasıyla, yatırımcılar, raporda belirlenen bulguları değerlendirerek, uygulanmak istenen projenin bir yatırım değeri olup olmadığını öngörebilirler.
Fizibilite çalışmasında aşağdaki fiziblite türleri üzerinden değerlendirme yapılır.
Piyasanın Fizibilitesi:
Yapılması düşünülen yeni ürün/hizmet veya projenin özellikleri, tahmini maliyeti, satış fiyatı, hangi pazarlarda ya da pazar dilimlerinde ne kadar satılabileceği, satış dönemleri, sağlayacağı ihracat ve istihdam, katma değer gibi iktisadi getirilerinin neler olacağı değerlendirilir. Bu amaçla ayrıntılı piyasa araştırmalarına gidilir.
Mekan Fizibilitesi:
Bir işletmenin maliyetinin buna karşılık sağlayacağı faydaların en fazla olması gerekir. Bu amaçla yatırım için en uygun yerin bulunması amaçlanır. Ham madde, enerji, iş gücü, pazara yatkınlık, ulaşım imkânları, gelişme imkânı ve daha birçok faktör dikkate alınarak en rasyonel kuruluş yeri seçilmeyi çalışılır.
Mali Fizibilite:
Fizibilite çalışması kavramının bu bölümünde yatırımın toplam maliyeti, sabit ve değişken giderlerinin yapısı, işletme sermayesinin ihtiyaçları, aylar ve yıllar itibariyle nakit akışları ve finansman programı, üretime geçtikten sonra nakit akışları, başa baş noktasına ulaşım süresi ve yatırımın ne zaman kara geçeceği gibi hususlar değerlendirilir.
Teknolojik Fizibilite:
Kullanılacak teknolojiler ve teknikler ile alternatif teknolojilere göre ortaya çıkabilecek ham madde ihtiyaçları, bunların getirdiği makine ve teçhizat ile bunlara ait veri analizleri, yerleşme planı, tedarik kaynakları, işletmede ihtiyaç duyulacak çalışan miktarı ve çalışan özellikleri gibi hususlar bu bölümde değerlendirilir.
Hukuki Fizibilite:
Yatırım projesinin hazırlanma safhasından yukarıdaki tüm maddeler sağlanarak işletmenin faaliyete geçirilip pazarlanma aşamasına kadar olan süreç için önemlidir. Bu süreçte uyulması gereken kanun, tüzük ve yönetmeliklerin yatırım üzerindeki etkilerinin getireceği avantaj ve dezavantajların değerlendirilmesi bu bölümde yapılır.Öncelikle bu aşamalardan elde edilecek verilerle fizibilite çalışması sonrası fizibilite raporu oluşturulur. Veriler olumluysa, yatırım için ön proje hazırlanır. Daha sonra da kesin proje olarak hayata geçirilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Fiziblite çalışması neden önemlidir?
Yatırım yapılacak olan projenin öbgörülebilir kar-zarar raporu, yatırımcılar ve girişimciler için büyük öneme sahiptir. Bir yatıcımcı ya da girişimci için belirli bir proje üzerinde mevcut kaynaklar, yatırım getirisi, teknik yeterlilik, organizasyonel yeterlilikler vb. konularda fizibilite çalışması yapılması, yatırım planlanan alana yönelik geniş bir öngörü sunmaktadır.
Fizibilite raporu nedir?
Fizibilite raporu, yapılması planlanan projenin, uygulanabilirliğinin ortaya koyulduğu ayrıntılı bir dökümandır. Bu döküman sayesinde, proje geliştiriciler, yatırımcı ve girişimciler, yapılması planlanan yatırım hakkında öngörülebilir kar-zarar hesaplaması yapabilirler.
Proje yönetiminde fizibilite raporu ne işe yarar?
Proje yönetiminde fizibilite raporu, uygulanmak istetenen projenin başarılı olup olmayacağını değerlendirir. Projenin temel hedeflerini vurgular ve faydaları, riskleri ve engelleri listeler. Ayrıca alternatif çözümler sunakara bunların değelerlendirmesini sağlar.
Fizibilite çalışması ne zaman yapılır?
Bir fizibilite çalışmasının ne zaman yapılması gerektiğini anlamak için yapılması planlanan operasyonun, yatırımın ya da fikrin şirketin hedeflerine uygun olup olmadığını anlamak gerekmektedir.
İlginizi çekebilecek diğer blog içeriklerimiz
•FAVÖK (EBITDA) Nedir? Nasıl Yorumlanır?
