2024 yılı itibariyle yürürlüğe girecek olan yeni asgari ücret Cumhurbaşkanı tarafından açıklandı. Ülkemizde milyonlarca işçi ve işverenin büyük heyecanla beklediği asgari ücret zammı %49'luk oranla gerçekleşti.
Brüt olarak 20.002 TL’ye, net olarak ise 17.002 TL’ye yükseldi. Cumhurbaşkanı’nın yaptığı bir diğer açıklamaya göre de verilen ücretin yanında işverene, işçi başına 250 TL devlet desteği verilecek. İşverene maliyet hesaplanırken kullanılan formül brüt maaş + işveren payı şeklindedir.
Örneğin; personel maliyetini brüt maaşın üzerine %20.5 olan işveren payını ekleyerek işveren maliyetini öğrenebilirsiniz. Bu işlem sonucunda ortaya çıkan tutar, işsizlik ve sosyal güvence ödeneğini kapsamaktadır.
İşçinin sosyal güvencesi için yapması gereken ödemenin işveren tarafından maaş döneminde ödenmesi gerekmektedir. Bu durum işverenin işçiye karşı içerisinde bulunduğu sorumluluklardan bir tanesidir.
Asgari Ücret Nedir? Neye Göre Belirlenir?
Asgari kelimesinin terim anlamı ‘’en düşük’’ anlamına gelmektedir. Asgari veya diğer adıyla bilinen minimum ücret tutarı, devlet tarafından belirlenen işçilerin her ay alması gereken en düşük ücret tutarıdır. İşverenler işçileri için her ay ödemeleri gereken maaşı belirlerken asgari ücreti taban olarak görüp ödemekte yükümlüdürler.
Yani en temel haliyle işçiye ödenecek en düşük maaştır. Bu tutar her sene Cumhurbaşkanı tarafından açıklanır ve işverenin işçiye asgari ücretten daha düşük maaş vermesi yasaklanır.
Asgari ücret, yasal olarak belirlendiği için işçilerin aldıkları maaş asgari ücretten düşük olamaz. Asgari ücret belirlenirken de işçilerin barınma, gıda, ulaşım ve sağlık harcamaları gibi temel ihtiyaçları ve güncel piyasa fiyatları dikkate alınır. İşçilerin günlük yaşamlarını en iyi şekilde gerçekleştirebilmeleri için saat başı olacak şekilde bir tutar belirlenir.
Asgari ücret belirlenirken herhangi bir iş kolu ayrımı yapılmaz. Ancak, bu ücret miktarı 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olanları kapsamaz. Bütün sektörleri kapsayacak şekilde 6 ayda bir zamlanarak maaş düzenlemesi yapılır.
2024 Yeni Asgari Ücret Ne Kadar?
Her sene olduğu gibi 2023 asgari ücret ne kadar oldu sorusu hem işçilerin hem de işverenlerin merakla sorduğu soruların başında gelmektedir. 2024 yılında işveren tarafından işçiye ödenecek maaş tutarı Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmiştir. Komisyonun yaptığı toplantı sonucunda 2024 yılı brüt asgari ücret 20.002 TL olmuştur.
Ücret Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra 2024 Ocak ayında yürürlüğe girecek. 2024 yılı ocak ayı için belirlenen asgari ücret bir sene önceki ücrete ücrete oranla da %49 artış gösterdi.
Zam oranı her düzenleme de enflasyon ve çalışanın temel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan ücrete göre belirlenmiştir. Asgari ücret, günlük ödeme üzerinden aylık veya saatlik ödeme miktarı şeklinde hesaplanmaktadır.
Bir işçinin hafta içerisinde çalışma süresi 45 saat olarak baz alınır. 45 saat ve 1.5 gün izin yapıldığı varsayılır ve ücret çalışma günlerine eşit bir şekilde bölünür.
2024 Yılı Asgari Ücretin İşverene Maliyeti Nedir? Nasıl Hesaplanır?
2023 asgari ücretin işverene maliyeti nedir hesaplamak için brüt maaş ve işveren payını toplamak gerekmektedir. Brüt asgari ücret 20.002 TL, SGK Primi %15.5 (İşveren Payı) 4.100 TL ve işveren işsizlik sigorta primi %2’si 400,05 TL’dir. Bu hesaplamalar yapıldığında 2023 yılı asgari ücret işveren maliyeti 23,502.94 TL oluyor. Ancak, işveren işçinin giderini SGK’ya gününde ödeme yapıyorsa %5 oranında indirim yapılmaktadır.
İndirim sonucunda yeni asgari ücretin işverene maliyeti 22,327 TL olur. İşveren ödemelerini günü gününe yapmıyorsa indirimden faydalanamaz ve ilk belirlenen ücreti ödemesi gerekir. İşletmenin ay içerisindeki tüm giderleri hesaplanırken asgari ücretin işverene maliyeti de hesaba katılmalıdır.
Asgari ücretin işverene maliyeti her zam döneminde değişiklik göstermektedir. Bu nedenle asgari ücrete zam yapıldığında işveren aylık giderleri de yeniden hesaplanmalıdır.
2024 Asgari Ücret Yasal Kesintileri Nelerdir?
2024 yılı asgari ücret belirlenmesiyle birlikte brüt ücret üzerinden hesaplanacak olan asgari ücret sigorta primi ve vergi oranları da belirlenmiştir.
Asgari ücret brüt haliyle belirlendikten sonra işverenden işçiye iletilmeden önce bazı yasal kesintiler gerçekleşmektedir. Asgari ücret yasal kesintiler 2023 brüt haliyle 20.002,50 TL’dir. Bu ücretten kesilen kesintiler SGK primi ve işsizlik sigorta primi şeklindedir.
SGK primi %14 şeklindedir ve 2.800,35 TL olarak kesilmektedir. İşsizlik Sigorta Primi %1 oranında uygulanmaktadır. Yasal kesintilerin toplamı 1.501,20 TL’dir. Asgari ücretten kesilen bir diğer yasal kesintiler ise; aylık gelir vergisi ve damga vergisidir.
2024 yılı asgari ücret Cumhurbaşkanı tarafından ulusa sesleniş ile açıklandıktan sonra Resmi Gazete’de yayınlanarak yasallaşmaktadır. Ocak ayı itibariyle de yeni zamlı asgari ücret üzerinden yasal kesintiler yapılarak işçiye ulaştırılmaktadır.
Gelir Vergisi Tarifesi 2024
Ekonominin ve enflasyonun değişmesiyle birlikte her yıl olduğu gibi 2024 yılı gelir vergisi dilimi de değişmektedir. Gelir vergisi iki farklı şekilde uygulanmaktadır. Birincisi, ücretliler için uygulanacak gelir vergisi, ikincisi ise ücret dışı gelirler için uygulanacak gelir vergisidir.
Gelir vergisi dilimi, çalışanlar tarafından elde edilen ücret üzerinden alınan gelir vergisi oranını belirlemeye yardımcı olan ve işçinin gelirinin belirlenmesiyle yüzde kaç vergi ödemesi gerektiğini ortaya koyan oranlı vergi tarifelerinden birisidir.
2024 yılı için yeni asgari ücret belirlenmesiyle birlikte belirlenen unsurlardan biri de işçilerden alınan damga ve gelir vergisinin ne kadar olacağıdır.
Bu sene için belirlenen asgari ücret sonucunda maaşı minimum ücret olan çalışanlar; damga vergisi ve gelir vergisi ödemekle yükümlü değiller. Asgari ücretten daha fazla kazancı olan çalışanların ise gelirlerine göre ödeyecekleri vergi oranı da değişiklik göstermektedir.
Örneğin 71.337 TL’lik gelir diliminde olan bir işçi %15 vergi öderken, 378.981 TL’lik gelir diliminde olan bir işçi gelirinin %27’sini vergi olarak yatırmakla yükümlüdür.
Çalışanların aldığı ücretin artması veya azalmasıyla birlikte ödeyecekleri vergi oranları da değişiklik göstermektedir. 20234yılı için ödenecek ilk gelir tarifesi de Cumhurbaşkanı’nın yetki kullanıp kullanmamasına göre belirlenecektir.
Yeni Yılda Teşvik Hesaplamaları Nelerdir?
Özellikle pandeminin başlamasıyla birlikte işletmeler, gelirlerini karşılayamama ve çalışanlarına maaşlarını ödeyememe gibi olumsuz durumlarla karşılaştılar.
Bu durumda; sektör fark etmeksizin hem işverenin hem de işçiyi mağdur etmemek için işletmenin gelir seviyesini yükseltmek amacıyla teşvik paketleri hazırlandı. SGK tarafından hazırlanan teşvik paketleri; farklı sektörlerde işletmelere sahip işverenlerin, iş yerlerinin giderleri üzerinde kolaylık sağlayarak işletmenin refah seviyesini yükseltmesine yardımcı olmaktadır.
Teşvik paketleri, hem işveren hem de işçiye uygun özellikleriyle giderleri üzerinde fayda sağlamıştır. Teşvik hesaplamaları, her sene işverenin işletmesinin bağlı olduğu sektöre ait kanun numarasına göre belirlenir ve hesaplamalar enflasyona göre değişkenlik gösterir.
Teşvik paketlerinden faydalanabilmek için işyeri 5335 sayılı kanunun 30. Maddesinin ikinci fıkrası kapsamına girmemeli ve yapılan iş 2886 sayılı kanun ve 4734 sayılı kanunun 3. maddesinin kapmasında olmamalıdır. Bu maddeler dışında prim hizmet beyannamesini zamanında veren; kayıt dışı, sigortasız veya sahte sigortalı işçi çalıştırmayan herkes teşvik paketlerine başvuruda bulunabilir.